Από τον αρχαίο στον σύγχρονο σχετικισμό

 

Τι είναι ο σχετικισμός;

Ο σχετικισμός παρουσιάζεται ως ουμανισμός, δηλαδή ως θεωρία που συσχετίζει κάθε στοιχείο ενός πολιτισμού με τον άνθρωπο γενικά που ήταν ο δημιουργός του και που είναι επομένως ικανός να τον ερμηνεύσει στη συνέχεια. Ο σχετικισμός πιστεύει, στην πραγματικότητα, ότι όλη η δημιουργία είναι μια εφεύρεση/επινόηση, ενώ ο ρεαλισμός, στον οποίο αντιτίθεται, πιστεύει ότι είναι ουσιαστικά μια ανακάλυψη.

Hegel: Η Διαλεκτική πολέμου και ειρήνης

 

                                 Γκέοργκ  Χέγκελ

1770–1831

 

Η Φαινομενολογία του πολέμου

§1

Ι. Η εποχή, που έζησε ό Χέγκελ, 1770-1831, ήταν μια πολυκύμαντη εποχή, με φοβερές δονήσεις της ιστορίας, αποκορύφωμα της οποίας ήταν η Γαλλική επανάσταση. Η τελευταία αποτέλεσε μια από τις πιο συνταρακτικές παρορμήσεις για τη συγκρότηση αλλά και την εξέλιξη της σκέψης του. Στο πλαίσιο τούτης της εξέλιξης εντάσσεται και η διαμόρφωση της πολιτικής του σκέψης, δυνάμει της οποίας διατυπώνει και τη διαλεκτική του θεωρία για τον πόλεμο. Ακριβώς επειδή η εγελιανή θεωρία του πολέμου είναι διαλεκτική δεν αφήνει περιθώρια για μια  ερμηνεία, αποπροσανατολιστική για κάθε λαό και έθνος, που ανυμνεί την ειρήνη και αναθεματίζει τον πόλεμο. Σε κάθε στιγμή του χρόνου αποδεικνύεται επίκαιρη και αληθής.

Hegel: Αστική κοινωνία και το σύστημα αναγκών

 

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

1. Ο Φρίντριχ Χέγκελ (1770-1831) είναι ο πρώτος που έθεσε συστηματικά το ζήτημα της ικανοποίησης των ανθρώπινων αναγκών. Σίγουρα, η φιλοσοφία δεν  ήταν ποτέ εντελώς ξένη ως προς το ζήτημα αυτό. Στο πλαίσιο της ιστορίας της φιλοσοφίας, ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) αφιερώνει σελίδες στα οικονομικά, συχνά πολύ διαφωτιστικές, που θα αποτελέσουν τη βάση ενασχόλησης με τέτοια ζητήματα σπουδαίων μεσαιωνικών στοχαστών, όπως π.χ. ο Θωμάς ο Ακινάτης (1225-1274). Στη νεότερη εποχή, η φιλοσοφία από τον Thomas Hobbes (1588-1679) έως τον Jean Jacques Rousseau (1712-1778), σκέφτεται την πολιτική σε σχέση με την οικονομία. Αλλά ο Χέγκελ είναι εκείνος που κάνει αυτό το ερώτημα ένα από τα βασικά στοιχεία της φιλοσοφίας του Δικαίου και μια θριαμβευτική φάση προόδου του πνεύματος. Εκκινώντας από την αστική κοινωνία των πολιτών επιχειρεί να εξηγήσει φιλοσοφικά τις τρεις βαθμίδες της, οι οποίες αποτελούν τον υποστασιακό χαρακτήρα αυτής της κοινωνίας.