Πλάτων
428/27‒348/47 π.Χ.
Γοργίας:
Ποιοτική
διαφορά ρητορικής και φιλοσοφίας
Ο Γοργίας του Πλάτωνος είναι, αναμφισβήτητα, ένα από τα πιο σπουδαία έργα του. Η σημασία των ζητημάτων που πραγματεύεται σχετίζεται ουσιωδώς με τον χρόνο της σύνθεσής τους. Κατά πάσα πιθανότητα, ο φιλόσοφος το έγραψε σε μια αποφασιστική στιγμή της ζωής του, σε εκείνη δηλ. που ο ίδιος στρέφεται ολοκληρωτικά προς τη φιλοσοφία και εγκαταλείπει οριστικά τις βλέψεις του προς ενασχόληση με την πολιτική. Όλα δείχνουν πως στον Γοργία επιχειρεί να αιτιολογήσει θεωρητικά την παραίτησή του από την ενεργό πολιτική και τη διαδρομή του στο μονοπάτι της φιλοσοφίας. Ο άδικος θάνατος του Σωκράτη τον επηρέασε καθοριστικά στην αποκλειστική αφοσίωσή του στη φιλοσοφία και στην «πολεμική» του αντιπαράθεση με τα θεμέλια και την ουσία της τρέχουσας πολιτικής. Σε αυτόν τον διάλογο επιχειρεί, μεταξύ των άλλων, να παρουσιάσει τον Σωκράτη τόσο ως εχθρό των Τριάκοντα όσο και ως πολέμιο των δημαγωγών. Οι Τριάκοντα ήταν ορατοί τύραννοι, ενώ οι δημαγωγοί, υπό έναν «δημοκρατικό» συνήθως μανδύα, ήταν συγκαλυμμένη τυραννία, άρα, υπό ένα ευρύτερο πνεύμα, πιο επικίνδυνη από την ορατή τυραννία, καθώς αποπλανούσε τον εσωτερικό κόσμο των πολιτών και έτσι τους μετέτρεπε σε εθελόδουλους, ήτοι