Hegel: από την α-φιλοσοφία στη φιλοσοφία

 

Χέγκελ

(1770-1831)

 

«Το οικείο εν γένει, επειδή ακριβώς είναι οικείο, δεν είναι εγνωσμένο»

 

1. Στον Πρόλογο της Φαινομενολογίας του πνεύματος ο Χέγκελ διακρίνει σχετικά την ουσία της γνώσης, τη φιλοσοφική δηλαδή γνώση, από την κατ’ επίφαση ουσία της, από τη μη-φιλοσοφική γνώση. Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για μια διαλεκτική κίνηση της γνώσης, που καλούμαστε να παρακολουθήσουμε, προκειμένου να φτάσουμε στην αλήθεια της τελευταίας. Στη δεύτερη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια φαινομενικότητα γνώσης, που δεν οδηγεί σε καμιά γνωσιακή αλήθεια παρά μόνο στην άβυσσο. Γράφει σχετικά ο κορυφαίος διαλεκτικός φιλόσοφος:

Agamben: Γυμνή ζωή και βιοπολιτική κυριαρχία

 

Giorgio Agamben

(1942– )

  

Ζωή, Βίος και κυριαρχία:

Τι είναι η γυμνή ζωή;

 

                «Το θάρρος στο κόμμα. ‒Τα φτωχά πρόβατα

λένε στον φύρερ/οδηγό τους: “μόνο να πηγαίνεις

πάντα μπρος και σε μας δεν θα λείψει ποτέ το θάρρος

να σε ακολουθούμε”. Ο φτωχός όμως φύρερ/οδηγός

σκέφτεται μέσα του: μόνο να με ακολουθείτε πάντα και

σε μένα δεν θα λείψει ποτέ το θάρρος να σας οδηγώ».

                                                                                                (Νίτσε)

 

§1: Ο σύγχρονος Ιταλός φιλόσοφος G. Agamben σε όλο του σχεδόν το πολυδιάστατο έργο αναπτύσσει μοναδικά βαθυστόχαστους προβληματισμούς γύρω από την έννοια της ζωής. Επιχειρεί να την κατανοήσει όχι απλώς ως μια βιολογική έννοια, αλλά ως μια κατ’ εξοχήν πολιτική.

J. Derrida: Τι είναι η αποδόμηση;

 

Jacques Derrida

(Ζακ Ντεριντά: 1930-2004)

 

Πώς μπορούμε να σκεφτόμαστε την αποδόμηση;

 

§1

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

 

Ο Γάλλος φιλόσοφος Jacques Derrida, γεννημένος στην Αλγερία το 1930, ανήκει στους πλέον γνωστούς μετα-νεοτερικούς διανοητές της Γαλλίας: έγινε ένας από τους πιο διάσημους και ταυτόχρονα αμφιλεγόμενους και δύσκολους στην παρακολούθηση στοχαστές του τελευταίου μέρους του 20ού αιώνα. Σπούδασε φιλοσοφία στο Παρίσι, όπου έζησε από μέσα τη μεγάλη φιλοσοφική άνθηση που άλλαξε τη γαλλική σκέψη στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Νέος και χαρισματικός, σύντομα απέκτησε οπαδούς, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, όπου δίδαξε στο Πανεπιστήμιο John Hopkins, στο Yale και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Το έργο του είναι ποσοτικά ευρύ και ποιοτικά πολύ σημαντικό,  ειδικά εντός της απόλυτης κυριαρχίας του μεταμοντερνισμού ή της μετανεοτερικότητας. Η σκέψη του, ωστόσο, τον έκανε να έχει τόσο εχθρούς όσο και υποστηρικτές και εξακολουθεί να θεωρείται εξαιρετικά αμφιλεγόμενη.

Heidegger: Τι είναι αλήθεια;

 

Martin Heidegger

1889-1976

Αλήθεια: διαλεκτική συγκάλυψης και αποκάλυψης

 

§1

 Ο Χάιντεγκερ συζητά την αλήθεια λαμβάνοντας ως αφετηρία την αρχαία ελληνική λέξη: ἀλήθεια. Σε τούτη τη λέξη/έννοια εκφράζεται, για πρώτη φορά στην ιστορία του δυτικού στοχασμού η αρχέγονη ουσία της αλήθειας, η οποία βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τον παραδοσιακό προσδιορισμό της αλήθειας ως συμφωνίας του πράγματος και της νόησης: