Αριστοτέλης
384-322 π.Χ.
Εμπειρία
και Φιλοσοφική Γνώση
1. Όπως αναφέρει στην αρχή του έργου του Μετά τα Φυσικά ο Αριστοτέλης, από τη φύση του ο άνθρωπος ορέγεται τη γνώση, έχει έναν έντονο πόθο, μια έμφυτη τάση να θεάται τον ειδολογικό χαρακτήρα των πραγμάτων και να δίνει νόημα στη ζωή του δυνάμει αυτής της θέασης. Γι’ αυτό και ορέγεται τη γνώση για χάρη αυτής της ίδιας και όχι για πρακτικούς σκοπούς ή χρησιμοθηρικούς λόγους. Σε ένα πρώτο επιχείρημα, ο φιλόσοφος υποστηρίζει ότι οι αισθήσεις, από τις οποίες δυνητικά παράγεται η γνώση, μας παρέχουν ευχαρίστηση, ακόμη κι αν δεν αντλούμε καμιά πρακτική χρήση από αυτές. Επομένως, δεν είναι τυχαίο ότι από τις διάφορες αισθήσεις, η αίσθηση της όρασης είναι που μας ευχαριστεί περισσότερο: είναι αυτή που έχει τις μεγαλύτερες δυνατότητες για γνώση. Όλα τα έμβια όντα, συμπεριλαμβανομένων των ζώων, έχουν αισθήσεις. Από όλα τα έμβια όντα όμως μόνο οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να παράγουν γνώση από αισθητηριακές αντιλήψεις, όπως δείχνει ο Αριστοτέλης σε ένα δεύτερο επιχείρημα. Ορισμένα είδη ζώων δεν έχουν καν την ικανότητα να αποθηκεύουν μεμονωμένες αισθητηριακές εντυπώσεις και να τις θυμούνται αργότερα. Και μεταξύ εκείνων των ζωικών ειδών που είναι σε θέση να αποθηκεύουν οπτικές εντυπώσεις, μόνο λίγα έχουν αποκτήσει επίσης την αίσθηση της ακοής, ενώ άλλα, όπως οι μέλισσες, δεν διαθέτουν μια τέτοια αίσθηση.