Γκέοργκ Χέγκελ
1770–1830
Ο Λόγος μέσα στην ιστορία
§1. Ο Χέγκελ συνοψίζει ως εξής τη
συνολική του αντίληψη για την ενεργό παρουσία του Λόγου μέσα στην ιστορία: εάν
συμπεριφερόμαστε έλλογα στην ενεργό πραγματικότητα (Wirklichkeit), θα μας συμπεριφερθεί
κι αυτή έλλογα. Υπό ένα τέτοιο πνεύμα επιχειρεί να εισχωρήσει στη φιλοσοφία της
ιστορίας του κόσμου, της παγκόσμιας ιστορίας. Τι σημαίνει φιλοσοφία της
παγκόσμιας ιστορίας; Εκ πρώτης όψεως σημαίνει θεώρηση,
εξέταση της ιστορίας που πραγματοποιεί η νόηση, ο στοχασμός (Denken). Κάθε θεώρηση της ιστορίας που γίνεται
δεν είναι έργο αυτής της νόησης, αυτού του στοχασμού; Ο Χέγκελ δεν το
αμφισβητεί αυτό· προσθέτει μόνο, από τη δική του διαλεκτική σκοπιά,
πως το ζητούμενο δεν είναι μια οποιαδήποτε θεώρηση της ιστορίας,
αλλά πρωτίστως η φιλοσοφική της θεώρηση.