Fr. Bacon: ο άνθρωπος περικυκλωμένος από τα είδωλά του

Francis Bacon

Τα Είδωλα: πολιορκούν τη σκέψη και τη ζωή των ανθρώπων

 

 §1. Ο Francis Bacon (1561-1626) θεωρείται, μαζί με τον Descartes, ένας από τους εμπνευστές της σύγχρονης σκέψης, με σκοπό πάντα την υπεράσπιση της πειραματικής μεθόδου ενάντια στη θεωρητική επιστήμη και  στην κλασική Θεωρία⸱ επίσης την απόρριψη του σχολαστικισμού, καθώς και την αναγκαιότητα καλλιέργειας της κριτικής σκέψης και προαγωγής της επιστήμης και της τεχνολογίας. Αν και δεν ήταν επιστήμονας, με τη στενή έννοια του όρου,  ο Μπέικον είχε μεγάλη επιρροή ως υποστηρικτής μιας συγκεκριμένης αντίληψης περί της επιστημονικής μεθόδου που εκτιμά την εμπειρία και τον πειραματισμό. Η Βασιλική Εταιρεία τον θεώρησε ως έναν από τους εμπνευστές της και ο Καντ του αφιέρωσε την Κριτική του Καθαρού Λόγου. Aπό την άποψη της βιογραφικής του πορείας, είχε μια εντυπωσιακή εξέλιξη, κατά την οποία κατέλαβε υψηλές θέσεις στην αγγλική κυβέρνηση, φτάνοντας στη θέση του Λόρδου Καγκελάριου (ισοδύναμο με τον Υπουργό Δικαιοσύνης), του υψηλότερου επίσημου βασιλικού αξιώματος. Κατηγορούμενος για διαφθορά, επειδή δέχθηκε δωροδοκίες για να εκδικάσει ορισμένες υποθέσεις, απομακρύνθηκε από τη δημόσια ζωή. Παραδέχτηκε τις κατηγορίες, ενώ  υποστήριξε ότι οι δωροδοκίες δεν είχαν καθόλου επηρεάσει την κρίση του. Αυτή η απομάκρυνσή του από τον δημόσιο βίο, μια αναγκαστική ουσιαστικά αλλαγή στην ως τώρα ζωή του, του επέτρεψε να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη συγγραφή και στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Ο Μπέικον είχε μεγάλο διανοητικό κύρος στην εποχή του, και εικαζόταν για πολύ καιρό, αν και προφανώς χωρίς ισχυρές αποδείξεις, ότι ήταν ο αληθινός συγγραφέας των έργων του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, ο οποίος δεν ήταν παρά ένας απλός ηθοποιός.

Πλάτων-Heidegger: Τι είναι αθεϊσμός;

 

ΠΛΑΤΩΝ ‒ ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ

 Φιλοσοφία και Αθεϊσμός

 §1

Προκαταρκτικά 

Κυριολεκτικά, ο όρος άθεος σημαίνει χωρίς θεό. Για να κατανοήσουμε τις διάφορες χρήσεις του στην πορεία της ιστορίας, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν υπάρχει κανένα ρήμα, που να αποδίδει ακριβώς, άμεσα και μονολεκτικά αυτό τον αρνητικό όρο. Ανάλογα με τα συμφραζόμενα, μπορεί να υπονοηθούν πολλά. Κάποιος μπαίνει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει το ρήμα πιστεύω: άθεος είναι αυτός που δεν πιστεύει στην ύπαρξη θεού ή θεών, αλλά μιλάει επίσης για αθεϊστική θεωρία ή διδασκαλία, που υποδηλώνει το ρήμα αρνούμαι: μια θεωρία είναι αθεϊστική, όταν αρνείται την ύπαρξη του θεού. Άλλες φορές, άθεος είναι αυτός που αρνείται να σεβαστεί τους θεούς και να εκφράσει την αφοσίωσή του σ’ αυτούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα χρειαστεί να υπονοούμε ένα παθητικό ρήμα, ο άθεος είναι τότε ένα ον εγκαταλελειμμένο από τον θεό, ένα καταραμένο άτομο ή ακόμη και αντίπαλος της θρησκείας, ένας αντιθεϊστής. Το επίθετο άθεος, σε κάθε περίπτωση, μπορεί να ισχύει για καθετί που στερείται θεού, αποκλείεται από το ίδιο εκείνο το στοιχείο, που ιδρύει τη θρησκευτική κοινότητα. Από το ανάλογο πλαίσιο εξαρτάται αν η αρνητική προφορά έχει μια διανοητική έννοια της δυσπιστίας ή μια κοινωνική έννοια του αποκλεισμού.