Φιλοσοφία της αρχαίας ελληνικής τέχνης

Αρχαία Ελληνική Τέχνη:

Μια φιλοσοφική ανά-γνωση

§1

     Η τέχνη της ελληνικής αρχαιότητας κατέχει μια ξεχωριστή θέση μέσα στην ιστορία της τέχνης. Για πρώτη φορά η  έννοια της τελειότητας στην ελληνική τέχνη γίνεται ένας προς επίτευξη στόχος και τείνει να αναδείξει το σύνολο της καλλιτεχνικής δραστηριότητας στην αρχαία Ελλάδα ως την πιο περιέχουσα πηγή της ευρωπαϊκής τέχνης και του πολιτισμού. Η τάση αυτή ωστόσο προς την τελειότητα δεν αποτελεί το απόλυτο μέτρο που καθιστά την ελληνική τέχνη υπέρτατη αρχή  παντός χρόνου, αλλά μια ιστορικοκοινωνικά προσδιορισμένη πορεία προς πολιτισμικές αναπτύξεις, που πάντα φιλοδοξούν να διασώζουν τη διαχρονική αξία του καλλιτεχνικού επιτεύγματος.

    

Ηράκλειτος - Ευριπίδης: το παράλογο θεών και ανθρώπων

Το αγεφύρωτο χάσμα:

ανάμεσα στον λογισμό και τον παραλογισμό

§1

Ηράκλειτος

Β 5

καθαίρονται δ᾽ ἄλλως αἵματι μιαινόμενοι οἷον εἴ τις εἰς πηλὸν ἐμβὰς πηλῷ ἀπονίζοιτο. μαίνεσθαι δ᾽ ἂν δοκοίη, εἴ τίς μιν ἀνθρώπων ἐπιφράσαιτο οὕτω ποιέοντα. καὶ τοῖς ἀγάλμασι δὲ τουτέοισιν εὔχονται, ὁκοῖον εἴ τις δόμοισι λεσχηνεύοιτο, οὔ τι γινώσκων θεοὺς οὔδ᾽ ἥρωας οἵτινές εἰσιν.

Εξαγνίζονται [από το αίμα] με καθαρμούς και μολύνονται με άλλο αίμα, σαν κάποιον που βούτηξε στη λάσπη και μετά προσπαθεί να ξεπλυθεί με λάσπη. Για τρελό θα τον έπαιρνε, αν κανείς τον έβλεπε να κάνει κάτι τέτοιο. Και στ’ αγάλματα τούτα προσεύχονται, σαν κάποιον που θα ήθελε να συνομιλήσει με τους τοίχους/με τους ναούς, χωρίς να έχει ιδέα τι είναι οι θεοί και οι ήρωες.

Φιλοσοφία της ιστορίας (1): θεώρηση του Hegel

Γκέοργκ  Χέγκελ

1770–1830

Ο Λόγος μέσα στην ιστορία

§1. Ο Χέγκελ συνοψίζει ως εξής τη συνολική του αντίληψη για την ενεργό παρουσία του Λόγου μέσα στην ιστορία: εάν συμπεριφερόμαστε έλλογα στην ενεργό πραγματικότητα (Wirklichkeit), θα μας συμπεριφερθεί κι αυτή έλλογα. Υπό ένα τέτοιο πνεύμα επιχειρεί να εισχωρήσει στη φιλοσοφία της ιστορίας του κόσμου, της παγκόσμιας ιστορίας. Τι σημαίνει φιλοσοφία της παγκόσμιας ιστορίας; Εκ πρώτης όψεως σημαίνει θεώρηση, εξέταση της ιστορίας που πραγματοποιεί η νόηση, ο στοχασμός (Denken). Κάθε θεώρηση της ιστορίας που γίνεται δεν είναι έργο αυτής της νόησης, αυτού του στοχασμού; Ο Χέγκελ δεν το αμφισβητεί αυτό· προσθέτει μόνο, από τη δική του διαλεκτική σκοπιά, πως το ζητούμενο δεν είναι μια οποιαδήποτε θεώρηση της ιστορίας, αλλά πρωτίστως η φιλοσοφική της θεώρηση.

Wittgenstein: Tractatus Logico-Philosophicus (7)

Ludwig Wittgenstein

1889–1951

Tractatus Logico-Philosophicus

Η  Γλώσσα

§1

Εισαγωγικά:

φιλοσοφία και γλώσσα

Η γλώσσα, στην περίπτωση του Βιτγκενστάιν, αποτελεί το κέντρο του φιλοσοφικού στοχασμού του. Αυτός ο οξυδερκής νους κατορθώνει να δείξει ότι η γλώσσα δεν είναι μόνο το μέσο, με το οποίο εκφράζεται, αποτυπώνεται σε λόγο, ήτοι σε προτασιακό λόγο, η σκέψη, αλλά και το καθαυτό περιεχόμενο της φιλοσοφίας· αλλά ποιας φιλοσοφίας; Εκείνης που εκπτύσσεται ως κριτική στη γλώσσα. Μια τέτοια φιλοσοφία είναι και η βιτγκενσταϊνική φιλοσοφία.

Πλάτων: ερωτικός λόγος και διαλεκτική

Πλάτων

427-347

Φιλοσοφία: Λόγος και Διά-λογος

§1. Είναι κοινός τόπος πια πως ο Πλάτων αποτελεί τη μέγιστη φιλοσοφική μορφή στην ιστορία της φιλοσοφίας και συναφώς είναι ο κατ’ εξοχήν ιδρυτής της φιλοσοφικής μας παράδοσης. Η σκέψη του έχει ασκήσει και θα ασκεί, όσο θα υπάρχουν σκεπτόμενα ανθρώπινα όντα πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη, μοναδική επιρροή σε όλες τις κατευθύνσεις της φιλοσοφίας. Οι διάλογοί  του διακρίνονται για την απαράμιλλη ελκυστικότητα της γλώσσας, για την υφολογική τους κομψότητα και για τη ζωντανή, την ομιλητική αμεσότητα της δραματουργίας τους. Αλλά τη μέγιστη γοητεία την αντλούν από τη λεπτή βαθύτητα του συλλογιστικά εκδιπλωνόμενου Λόγου και εν ταυτώ από τη δια-λογική γλαφυρότητα αυτού του Λόγου. Υπό τη μορφή λοιπόν αυτού του δυναμικού, αναζωογονητικού διαλέγεσθαι 

M. Heidegger: Ερμηνευτική του Πολιτικού

Martin Heidegger

1889-1976

Προς ερμηνευτική του Πολιτικού

(«Δημοκρατία»-«Σοσιαλισμός»-«Κομμουνισμός»)

§1

Μόλις έχει κυκλοφορήσει το νέο μας βιβλίο  από τις εκδόσεις Ρώμη: Τσιμισκή 16, Θεσσαλονίκη. Τηλ.: 2310 227581.

Ο τίτλος του έχει ως εξής:

                                         

Δημ. Τζωρτζόπουλος

Martin Heidegger

ΕΡΜΗΝΕΙΑ  ΚΑΙ  ΓΛΩΣΣΑ τ. 1

Ερμηνευτική του Πολιτικού

(«Δημοκρατία» ‒«Σοσιαλισμός» ‒«Κομμουνισμός»)

Περιεχόμενα

Συντομογραφίες......................... 4

1. Εισαγωγή.............................. 11

2. Heidegger και Marx: Θεωρία και πράξη

...     του Πολιτικού...................... 21

    §1. Το Πολιτικό ως πόλεμος ...23

    §2. Το Πολιτικό ως παρ-ουσία ...41

    §3. Η βιαιοπραγία  του Πολιτικού ....65

    §4. Ο μαρξιστικός λόγος του Πολιτικού……  97

    §5. Το σούρουπο του ιστορικού μαρξισμού…121

3. Τι είναι «Κομμουνισμός; Από τον

...      Marx στον Heidegger....... 131

    §1 … απουσία νοήματος... 133

    §2 … εξουσία των ολίγων.. 159

    §3… δικτατορία της απρόσωπης μάζας…….  203

    §4… εμπειρία της παγκόσμιας ιστορίας…….215

4. Επίμετρο

     Μπέρτολτ Μπρεχτ: Στους Ευθυγραμμιζόμενους…263

5. Πίνακας όρων και εννοιών … 269

M. Heidegger: Ερμηνεία και Γλώσσα

                                          Martin Heidegger

1889-1976

Προς ερμηνευτική του Πολιτικού

§1

Ένα νέο βιβλίο μας κυκλοφορεί σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Ρώμη: Τσιμισκή 16, Θεσσαλονίκη. Τηλ.: 2310 227581.

Ο τίτλος του έχει ως εξής:

                                          

Δημ. Τζωρτζόπουλος

Martin Heidegger

ΕΡΜΗΝΕΙΑ  ΚΑΙ  ΓΛΩΣΣΑ τ. 1

Ερμηνευτική του Πολιτικού

(«Δημοκρατία» ‒«Σοσιαλισμός» ‒«Κομμουνισμός»)

Περιεχόμενα

Συντομογραφίες......................... 4

1. Εισαγωγή.............................. 11

2. Heidegger και Marx: Θεωρία και πράξη

...     του Πολιτικού...................... 21

    §1. Το Πολιτικό ως πόλεμος ...23

    §2. Το Πολιτικό ως παρ-ουσία ...41

    §3. Η βιαιοπραγία  του Πολιτικού ....65

    §4. Ο μαρξιστικός λόγος του Πολιτικού……  97

    §5. Το σούρουπο του ιστορικού μαρξισμού…121

3. Τι είναι «Κομμουνισμός; Από τον

...      Marx στον Heidegger....... 131

    §1 … απουσία νοήματος... 133

    §2 … εξουσία των ολίγων.. 159

    §3… δικτατορία της απρόσωπης μάζας…….  203

    §4… εμπειρία της παγκόσμιας ιστορίας…….215

4. Επίμετρο

     Μπέρτολτ Μπρεχτ: Στους Ευθυγραμμιζόμενους…263

5. Πίνακας όρων και εννοιών 269