Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021

Ηράκλειτος: αναζητώντας τον εαυτό μας



 

Ηράκλειτος ο Εφέσιος

540 ‒ ⁓480 π.Χ.

 

Η διαλεκτική της ζήτησης και της εύρεσης του εαυτού μας


[Ερμηνεία και κατανόηση του απ. Β 101]

 

διζησμην μεωυτν

[=αναζήτησα τον εαυτό μου]

      §1. Όταν κάποτε ρώτησαν τον Ηράκλειτο πώς γνωρίζει όσα γνωρίζει, αυτός απάντησε: «Ζήτησα να βρω τον εαυτό μου». Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως ο φιλόσοφος μας παροτρύνει να  ερευνούμε τον εαυτό μας; Κάτι παρόμοιο δείχνει να μας λέει και το Δελφικό ρητό: γνώθι σαυτόν. Ωστόσο ο Ηράκλειτος θέλει να μας πει κάτι βαθύετρο, που υπερβαίνει την ηθική και θρησκευτική διόραση του Δελφικού ρητού. Πριν απ’ όλα συνυφαίνεται με τον λόγο του στοχαστή και δεν είναι κάποια μαντική ή αποφθεγματική ρήση ενός θεού. Τούτο υποδηλώνει πιο συγκεκριμένα ότι ο φιλόσοφος δεν αναζητεί μια οποιαδήποτε εξωτερική γνώση που του διαφεύγει, διότι έχει ήδη φτάσει στη Γνώση ως τέτοια, αλλά εκείνη την κατανοητική σκέψη, που αναδύεται από αυτή τη Γνώση, ήτοι την εκδίπλωση αυτής της Γνώσης ως μια διαδικασία ή διεργασία σύλληψης του Εαυτού του ανθρώπου με τη σκέψη.