Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

Παρμενίδης: οδός της αλήθειας: Είναι ή μη-Είναι;



 

Παρμενίδης

περίπου 515-440 π.Χ.

 

Να σκέπτεσαι και να μιλάς

                                                                     

                                                                     §1

                                                    

I

Αρχαίο κείμενο

                                         

Απόσπασμα  3

… τ γρ ατ νοεν στίν τε κα εναι.

 

Απόσπασμα 8, 34-41

Τατν δ΄ στ νοεν τε κα ονεκεν στι νόημα.

Ο γρ νευ το όντος, ν  πεφατισμένον στίν,

ερήσεις τ νοεν.

                                          

ΙΙ

Μετάφραση

 

Απόσπασμα  3

Γιατί το ίδιο είναι το Νοείν και το Είναι.

 

Απόσπασμα  8, 34-37

Το ίδιο είναι το νοείν και η σκέψη ότι αυτό είναι

[ή: το ίδιο .. και η αιτία που το σκέπτεται].

Γιατί χωρίς το ον, μέσα στο οποίο είναι εκφρασμένο,

δεν θα βρεις το νοείν.

Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2021

Πλάτων Μένων: η θεωρία της ανάμνησης


 

Πλάτων

427347 π.Χ.

 

Τι μας διδάσκει ο «Μένων»;

§1

 Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ζήτρος ένα νέο βιβλίου μου με τίτλο: Πλάτων Μένων, η πλατωνική θεωρία της ανάμνησης-το διδακτό της πολιτικής αρετής. Πρόκειται για μετάφραση, ανάλυση και ερμηνεία του σημαντικού πλατωνικού Διαλόγου: Μένων.

Αυτός ο Διάλογος ανήκει στα έργα της περιόδου, που ο Πλάτων ιδρύει την Ακαδημία (387 π.Χ. περίπου) και κατά την οποία έχει γράψει και τα σπουδαιότερα έργα του. Πρόκειται για έναν σχετικά μικρό Διάλογο, ασύγκριτα όμως γοητευτικό, όπου ο Πλάτων δια του Σωκράτη εισάγει τη θεωρία της ανάμνησης. Κεντρικό θέμα του έργου είναι το ζήτημα της αρετής και δη της πολιτικής αρετής. Ένα ζήτημα που απασχολούσε κατά κόρον τους φιλοσοφικούς κύκλους της Αθήνας. Τους απασχολούσε τόσο πολύ, αφενός γιατί αφορούσε το πώς πρέπει να ζει κανείς και αφετέρου γιατί σχετιζόταν με τον τρόπο άσκησης της πολιτικής και με τον αγώνα ενάντια στη δημοκρατικοφανή φαυλοκρατία. Για τους ίδιους λόγους γενικώς αγγίζει και αξίζει να αγγίζει τους σημερινούς ανθρώπους.

Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2021

Επίκουρος: η ζωή ως άσκηση θανάτου


 

Επίκουρος

341-271 π.Χ.

 Η αναγκαιότητα του θανάτου

 

1. Ο Επίκουρος επιχείρησε να δώσει μια ορθή εξήγηση στα φαινόμενα της ζωής, θεωρώντας πως η φιλοσοφική παράδοση δεν ήταν σε θέση να δώσει απαντήσεις στα απλά ερωτήματα για τη ζωή και τον θάνατο· ερωτήματα σε κάθε περίπτωση, που δεν είναι εύκολο πάντα να απαντηθούν με νοηματική ακρίβεια. Η συνολική προσπάθεια του Επίκουρου έγκειται στο να συλλάβει μια άλλη ιδέα της φιλοσοφίας, πέρα από εκείνη της σωκρατικής παράδοσης, του Πλάτωνα, όπως επίσης του Αριστοτέλη. Η πεμπτουσία αυτής της ιδέας αναζητείται στη βίωση μακριά από οποιαδήποτε συμμετοχή στα κοινά και κάθε είδους δημόσια συζήτηση (εκκλησία του δήμου κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση πάντως η φιλοσοφική αντίληψη του Επίκουρου δεν θα μπορούσε να αποφύγει τη γενική γραμμή της φιλοσοφικής παράδοσης, η οποία (γραμμή) εντοπίζεται στην ορθολογική εξήγηση.