Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2022

Πλάτων: η ουσία της σωματικής ομορφιάς




 

ΠΛΑΤΩΝ

428–348 π.Χ. 

Πνευματική ή Σωματική Ομορφιά; 

§1

Προ-κατανοήσεις

Όπως είναι γνωστό, ο Πλάτων είχε καλλιεργηθεί με συστηματική διδασκαλία και άσκηση σε όλες τις τέχνες, με τις οποίες ο γιος μιας αριστοκρατικής και πλούσιας οικογένειας θα έπρεπε να είναι εξοικειωμένος. Στο πλαίσιο μια τέτοιας πολύπλευρης εκπαίδευσης μπόρεσε να κερδίσει πολλά λογοτεχνικά βραβεία, να ασχοληθεί σοβαρά με την ποίηση και  να σχεδιάσει την επαφή του, ως ένας από τους διαγωνιζόμενους για το βραβείο, με την τραγωδία σε κάποια από τις γιορτές προς τιμή του Διόνυσου. Αλλά όταν «ανακάλυψε» τον Σωκράτη, έριξε τα ποιητικά του πονήματα στις φλόγες και εγκατέλειψε κάθε βλέψη προς πολιτική ενεργοποίηση, όπως συνηθιζόταν κατά την καθιερωμένη παράδοση. Είναι τότε που εσωτερίκευσε με τον δικό του τρόπο τη διδασκαλία του μεγάλου δασκάλου του. Η βαθιά επίδραση που άσκησε το σωκρατικό πρότυπο στον Πλάτωνα φαίνεται και από τον τρόπο άρθρωσης του λόγου του, από τα νεανικά του ήδη έργα έως και εκείνα των πιο ώριμων φάσεων της σκέψης του.

Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2022

Ηράκλειτος: Κόσμος και Λόγος




 

Ηράκλειτος ο Εφέσιος

 

Διαλεκτική Κόσμου και Λόγου 

§1

Κείμενο  Μετάφραση 

Β 30:

κόσμον τόνδετν ατν πάντωνοτε τις θεν οτε νθρώπων ποίησενλλ ν ε κα στιν κα σται πρ είζωον πτόμενον μέτρα κα ποσβεννύμενον μέτρα. 

Αυτόν-εδώ τον κόσμο, τον ίδιο για όλα τα όντα, ούτε κανείς από τους θεούς ούτε κανείς από τους ανθρώπους τον έπλασε, αλλά ήταν ανέκαθεν και είναι και θα είναι αείζωο πυρ, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.

Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2022

Nietzsche: η Ηθική ως εξαπάτηση


 

Φρίντριχ Νίτσε

1844–1900

 

Είναι η ηθική μια καθορισμένη                 εξαπάτηση;                                                                   

§1

Ποιος είναι ο Νίτσε; Είναι ένας φιλόσοφος εκπληκτικής πρωτοτυπίας, ταυτόχρονα προσιτός και προκλητικός, σχεδόν πάντα πολεμικός: συχνά όταν γράφει με όρους που φαίνονται απλοί αποδεικνύονται πως είναι στην πιο χλευαστική και βίαιη μορφή τους. Στο έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα μας υπενθυμίζει πως 


«η σοφία μας θέλει ξένοιαστους, χλευαστές και βίαιους. Η σοφία είναι μια γυναίκα, που αγαπάει πάντα μόνο έναν πολεμιστή».

Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2022

Η γένεση της Προσωκρατικής σκέψης




 

Προσωκρατική φιλοσοφία:

Ο θεμέλιος λίθος της δυτικής σκέψης

 

§1

Ι. Η φιλοσοφία, καθ’ όλη την ιστορική της διαδρομή, είναι συνδεδεμένη με μια αλυσιδωτή παράδοση, που έχει ως αφετηρία την ελληνική φιλοσοφία από τη σκέψη των προσωκρατικών έως και τις ανεκτίμητες συλλήψεις του Πλάτωνος, του Αριστοτέλη και των άλλων φιλοσοφικών ρευμάτων που ακολούθησαν (επικούρειοι, σκεπτικισμός, νεοπλατωνισμός κ.λπ.). Ακόμη κι αν η φιλοσοφία είναι κάθε άλλο παρά βέβαιη για τη δική της ταυτότητα, το ίδιο το ερώτημα «Τι είναι η φιλοσοφία;» είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα ελληνικά θεμέλια. Κανείς μεταγενέστερος στοχαστής, έως και σήμερα, δεν μπόρεσε να εφεύρει εκ νέου τη φιλοσοφία, διότι ήταν πάντα εκεί.

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022

Αριστοτέλης: Πώς νοείται το μονοπώλιο;

 


 Αριστοτέλης

384-322 π.Χ.

 

Το χρήμα, το μονοπώλιο και η δημιουργία του 

§1 

Ο Αριστοτέλης είναι ο πρώτος, στην ιστορία της οικονομικής και πολιτικής σκέψεως, που συλλαμβάνει την έννοια του μονοπωλίου και συζητά γι’ αυτήν στο έργο του: Πολιτικά. Πριν από κάθε άλλο, ο φιλόσοφος αναφέρεται κάπως διεξοδικά στη χρηματιστική και παρουσιάζει τα διάφορα είδη της. Η χρηματιστική σχετίζεται με την τέχνη απόκτησης χρημάτων και αποταμίευσής τους. Αυτή η τέχνη εισήλθε στη ζωή μας, ευθύς ως θεσπίστηκε στις συναλλαγές το χρήμα. Το χρήμα πήρε την οριστική μορφή του νομίσματος, όταν επιβλήθηκε δια νόμου, αφού πια είχε προσδιοριστεί ως συγκεκριμένη μονάδα, στην οποία προστέθηκε ένα κατάλληλο χαρακτηριστικό: όγκος ή βάρος ή σχήμα ή περιεχόμενο. Αρχικές μορφές χρήματος ήταν διάφορα ωφέλιμα και εύχρηστα πράγματα, όπως ο άργυρος, ο σίδηρος κ.λπ. Αναφέρει επί τούτου ο Αριστοτέλης:

Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2022

Αρχαίοι Κυνικοί: εξέγερση Βίου

 


Από τον Σωκράτη στους Κυνικούς

§1 

Ποιοι είναι οι Κυνικοί;  Φιλοσοφικά αναδύονται ως μια «αιρετική» διεκδίκηση του ορθού μέσα στον κατακερματισμό της ελληνικής κοινωνίας. Αυτός ο κατακερματισμός άρχισε να γίνεται αισθητός από το δεύτερο ήμισυ του 5ου π.Χ. αιώνα· αποκορυφώθηκε δε κατά τον 4ο αι. και εντεύθεν. Η Κυνική φιλοσοφία δεν χάραξε κάποια χωριστή αλλά συμβατή κατεύθυνση με την κανονιστική πορεία της τοτινής  κοινωνίας και πολιτείας των ανθρώπων. Απεναντίας εξέφραζε τάσεις στοχαστικής και εν ταυτώ βιωματικής απόσυρσης ως κριτικής εναντίωσης  στη μαζική έκφραση της παρακμασμένης ανθρώπινης