Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2018

M. Heidegger: ο Σωκράτης και η φιλοσοφία της πράξης






                                                 Μάρτιν Χάιντεγκερ

1889–1976


Ο Σωκράτης και το ανθρώπινο Dasein

§1

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Στις παραδόσεις του στο Μάρμπουργκ (Marburg) –θερινό εξάμηνο 1926– ο Χάιντεγκερ εγκαινιάζει μια συνομιλία με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία: από τις στοχαστικές της πρωταρχές  μέχρι και τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Αν και δεν στοχεύει σε κάποια συστηματική πραγμάτευση παρά μόνο περιορίζεται σε μια επισκόπηση προγραμματικού χαρακτήρα και στην ανάδειξη βασικών αρχών της ως άνω φιλοσοφίας, εν τούτοις μας γνωρίζει με μια βαθυστόχαστη ερμηνευτική πράξη, με δεδομένο και το γεγονός ότι εκείνη την περίοδο επιστρατεύει όλη τη δυναμική της σκέψης του στην οριστική σύνταξη του μνημειώδους έργου του: Sein und Zeit [=Είναι και Χρόνος]. Κατά συνέπεια, όλες οι ερμηνευτικές απόπειρες κινούνται κάτω από τον αστερισμό αυτού του έργου. Έτσι, ο Χάιντεγκερ συνδέει την περιδιάβασή του στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας με το ιστορικό πνεύμα, κατά κάποιο τρόπο, της φιλοσοφικής κατανόησης του Είναι και Χρόνος. Ενδιαφέρεται να σκεφτεί ξανά και ξανά την κρίσιμη απαρχή της δυτικής φιλοσοφίας, 

Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2018

John Locke: Πώς κουβεντιάζεται η φιλοσοφία της εμπειρίας;






John Locke
1632–1704

Φιλοσοφία, νους και εμπειρία

§1
Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Οι φιλόσοφοι που έχουν κάτι σπουδαίο να πουν είναι πάντοτε τέκνα της εποχής τους και ακριβώς γι’ αυτό προορίζονται να εκφράζουν το πνεύμα αυτής της εποχής. Το να εκφράζουν ένα τέτοιο πνεύμα δεν σημαίνει ότι διηγούνται απλώς γεγονότα ή επί μέρους καταστάσεις της εποχής, που έχουν βιώσει λιγότερο ή περισσότερο ως ατομικές συνειδήσεις, ή ότι γίνονται απολογητές της μιας ή της άλλης συνήθως κοινωνικο-πολιτικής συνθήκης· ούτε ακόμη ότι προσπαθούν να ιδεολογικο-ποιήσουν το δικό τους παρόν με προκαθορισμένες, έστω και καθολικές, αρχές. Απεναντίας εκκινούν από το ίδιο το Πράγμα και προχωρούν όπως απαιτεί η εσωτερική λογική του. Έτσι βρίσκονται αίφνης σε μια οδό μετα-στοχασμού, η οποία ακολουθεί κατά πόδας την εκάστοτε παρούσα λογική των πραγμάτων με ένα Πλέον·· το Πλέον μιας ανανεωμένης και γι’ αυτό μετασχηματιστικής σκέψης, που δεν αρκείται να παραφράζει την εν λόγω λογική ούτε να την αποδίδει ως μια τελική έκβαση, αλλά υπαγορεύει στάση ζωής, κοιτάζοντας προς ένα πολύ συγκεκριμένο μέλλον. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι φιλόσοφοι που λένε κάτι σπουδαίο υπερβαίνουν την εποχή τους, χωρίς να την αρνούνται αεροβατώντας· έτσι γίνονται νοητές της ανθρώπινης ιστορικότητας και μένουν στην ιστορία ως ανυπέρβλητοι νοητές Ως τέτοιοι νοητές μας ενδιαφέρουν· και ένας απ’ αυτούς είναι ο Λοκ.

Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2018

Ηράκλειτος-Hegel: Διαλεκτική των Αντιθέτων






Ηράκλειτος
Β 126

ψυχρ θέρεται, θερμν ψύχεται, γρν ααίνεται, καρφαλέον νοτίζεται.

Τα ψυχρά θερμαίνονται, το θερμό ψύχεται, το υγρό ξηραίνεται, το ξηρό υγραίνεται.

Ερμηνεία Κατανόηση

     1. Στο εν λόγω απόσπασμα, ο Ηράκλειτος συνεχίζει να διατυπώνει, με το παράδειγμα της μεταβολής της ύλης, τη θεωρία του περί των αντιθέτων, αλλά υπό διαφορετική μορφή ή σχήμα σχέσης τους συγκριτικά με άλλα αποσπάσματα. Δυνάμει λοιπόν του νόμου των αντιθέτων, τα αντίθετα εδώ, ψυχρό/κρύο-θερμό, υγρό-ξηρό, δηλώνουν αντίρροπες τάσεις, 

Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2018

Nietzsche‒Heidegger: Για την ανάγκη του φιλοσοφικού μηδενισμού






Εκ-Μηδενισμός του δικτατορικού «δημοκρατισμού»

§1

Μας προειδοποιεί έγκαιρα και πολύ ευφυώς ο Νίτσε:

«Ο μηδενισμός στέκεται προ των θυρών: από πού μας έρχεται αυτός ο πιο φρικτός από όλους τους φιλοξενούμενους;»[1].

Η έλευση του μηδενισμού είναι ένα μη-αμφισβητήσιμο πλέον γεγονός της ανθρώπινης ύπαρξης και της διαμονής της μέσα σε μια α-νοηματική ζωή. Ο Νίτσε διακρίνει, εν-τοπίζει κυριολεκτικά αυτή την έλευση υπό ένα προοπτικιστικό βλέμμα: ο μηδενισμός, ως η ριζική απόρριψη της αξίας, του νοήματος, του επιθυμητού-Είναι του ανθρώπου[2], δεν είναι τωρινό γεγονός ή φαινόμενο, αλλά έρχεται από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας, βιώνεται στο παρόν ως αναπόφευκτη επικράτηση του Μηδενός πάνω στη ζωή και προχωρεί ακάθεκτος προς το μέλλον. Επειδή για τον Νίτσε δεν υπάρχουν απλώς γεγονότα, αλλά ερμηνείες γεγονότων, ο υπό συζήτηση μηδενισμός, υποστηρίζει ο μεγάλος αυτός φιλόσοφος, δεν γεννιέται και δεν ξαναγεννιέται από τη διαφθορά της κοινωνίας ή από την ένδεια που τη χαρακτηρίζει, ή ακόμη από μια ψυχική, σωματική και διανοητική κούραση, αλλά πρωτογενώς έχει να κάνει με μια εντελώς συγκεκριμένη ερμηνεία: την «χριστιανική-ηθική ερμηνεία»[3]. Εάν παρακολουθήσει κανείς, δίκην παραδείγματος, αυτά που διαμείβονται σήμερα μεταξύ του θεσμισμένου χριστιανισμού της Ελλάδας και των αγράμματων αφισοκολλητών της πολιτικής, δίνει απόλυτο δίκαιο στο Νίτσε. Από την πλευρά της θρησκείας προτάσσεται το υλικό και όχι το ηθικό ζήτημα, δηλ. τα οικονομικά και εξουσιαστικά-ιδεολογικά-ιδεοληπτικά τους προνόμια και όχι η έννοια και η πράξη του θείου που ενυπάρχει μέσα στον άνθρωπο, επειδή είναι σκεπτόμενο ον, και όχι μέσα στο ζώο, όπως με περισσή αλήθεια αποφαίνεται ο Χέγκελ. Από την πλευρά των αφισοκολλητών προτάσσεται η διαιώνισή τους στην εξουσία και ο αχαλίνωτος καιροσκοπισμός τους.

Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2018

Πλάτων: πώς παράγεται ο φαύλος πολιτικός;





Πλάτων
427-347 π.Χ.


Αληθινός φιλόσοφος και φαύλος πολιτικός


§1

     Ι. Είναι κοινός τόπος πως η φιλοσοφική έγνοια της πολιτικής σκέψης του Πλάτωνα δεν παύει να περιστρέφεται γύρω από τον αληθινό φιλόσοφο, τον οποίο διαχωρίζει ρητά από τους κίβδηλους περιφερόμενους «φιλοσόφους» –ίδιους και όμοιους με κάποιους πλανόδιους αμπελοφιλοσόφους κομματικών, διακομματικών, συντεχνιακών παρασυναγωγών του σήμερα– και συναφώς από τον φαύλο πολιτικό. Γιατί ο Πλάτων προβαίνει σε έναν τέτοιο διαχωρισμό και δεν στρέφεται προς τον έντιμο πολιτικό ως αντιστάθμισμα στον φαύλο πολιτικό; Επειδή ουδείς επαγγελματίας πολιτικός, είτε του ολιγαρχικού είτε του δημοκρατικού είτε οποιασδήποτε άλλης ιδεολογικής περιχαράκωσης, είναι έντιμος από γνωσιο-οντο-λογική σκοπιά: α) σε επίπεδο γνώσης είναι, εν ολίγοις, αμόρφωτος άνθρωπος, μιμητής των χείριστων ιδεολογιών και εντολοδόχος εκτελεστής-εφαρμοστής αυτών των τελευταίων· β) σε επίπεδο της οντικής του ύπαρξης και ως φυσικό επακόλουθο της προαναφερθείσας αμορφωσιάς του είναι άβουλο ον, υπηρετικό υποχείριο ξένων συμφερόντων, ασυγκράτητα εξουσιομανής και ως εκ τούτου εύκολος μεταπράτης των πάτριων συμφερόντων και εδαφών για λογαριασμό αλλότριων δυνάμεων. γ) σε επίπεδο ορθοφροσύνης και σκεπτόμενης σύνεσης ενσαρκώνει το πιο παράλογο, το αδιανόητα βάρβαρο και ακόλαστο ανδρείκελο, που εντός της πατρίδας του επιδίδεται σε θεατρινίστικους και πάντα ύποπτους λεονταρισμούς, ενώ εκτός της πατρίδας συμπεριφέρεται ως ο πιο αδίστακτος Εθνικός μειοδότης. Όλη η πλατωνική Πολιτεία βρίθει από τέτοια δείγματα ή παραδείγματα αλλά και η ιστορία της Ελλάδας, ας πούμε, από την αρχή μέχρι και σήμερα.

Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2018

Ο Αριστοτέλης, ο Hegel και η διαλεκτική



Χέγκελ:
Η διαλεκτική στον Αριστοτέλη και η επίκαιρη σημασία της

     §1. Ο κορυφαίος διαλεκτικός φιλόσοφος της νεωτερικής εποχής, ο Χέγκελ, αποτιμώντας την ιστορική δυναμική του φιλοσοφικού στοχασμού του Αριστοτέλη, αποφαίνεται ως εξής: ο Αριστοτέλης ανήκει στα πιο βαθυστόχαστα μυαλά της ανθρωπότητας και απέναντί του καμιά εποχή δεν έχει να αντιτάξει παρόμοιο ανάστημα. Αυτός και ο Πλάτων δικαίως αναγνωρίζονται ως δάσκαλοι του ανθρώπινου γένους[1]. Ο Αριστοτέλης συνέχισε και προήγαγε περαιτέρω ό,τι άρχισε ο Πλάτων, τόσο στο βάθος των ιδεών, δηλαδή κατά την ποιότητα, όσο και στην εξάπλωσή τους, δηλαδή κατά την ποσότητα. Την ίδια στιγμή που απλωνόταν στην έρευνα των πιο διαφορετικών πτυχών του επιστητού, ολοκλήρωνε αυτή την αναλυτική έρευνα στην ολότητα, στον ενιαίο χαρακτήρα της έννοιας:

Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2018

M. Heidegger: Τι είναι κομμουνισμός;





Martin Heidegger
1889-1976


Η μεταφυσική του κομμουνισμού


§1

      Ι. Θα συζητήσουμε για τον κομμουνισμό. Γιατί; Επειδή η ελληνική πολιτεία είναι άκρως ημαρτημένη και ψήνεται στον πυρετό, για να μιλήσουμε με το πνεύμα, ήτοι τη γλώσσα του Πλάτωνος. Μια τέτοια πολιτεία συμβαίνει να κατρακυλά στον βούρκο της ακολασίας, και μάλιστα στο όνομα της δημοκρατίας, του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Είναι η πιο καθυστερημένη χώρα στην Ευρώπη, αν όχι και παγκοσμίως, σε επίπεδο πολιτικής, οικονομικής, πολιτισμικής και πνευματικής ανάπτυξης· και τούτο συγκριτικά με το μέσο επίπεδο του συνόλου των Ευρωπαϊκών χωρών. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή τα κοπάδια των επαγγελματιών πολιτικών και οι ιδεολογικοί τους κράχτες αμπελοφιλόσοφοι, οργανικοί «διανοούμενοι» παντός καιρού και παντός τόπου, διορισμένοι/δοτοί προφεσόροι στα μορφωτικά ιδρύματα και κάθε παρόμοιας τάξης ανίκανα και διεφθαρμένα όντα στερούνται το αναγκαίο ατομικό και κατ’ επέκταση πολιτικό ήθος, την απαραίτητη παιδεία, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται εύκολα σε συνωμότες και εξωμότες. Όπως πολύ παραστατικά μας λέει ο Πλάτων, οι κυβερνήτες είναι σαν τους τσοπάνηδες και τους γελαδάρηδες: όπως αυτοί-εδώ θρέφουν και φροντίζουν τα κοπάδια τους για το δικό τους συμφέρον και όχι για τα πρόβατα ή τα βόδια των κοπαδιών, έτσι και οι κυβερνήτες δεν έχουν άλλο στο μυαλό τους πέρα από το δικό τους συμφέρον[1].  

Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2018

Ζήνων ο Ελεάτης-Hegel: Διαλεκτική




Ζήνων ο Ελεάτης
περ. 490-445 π.Χ.


§ 1. Εισαγωγικές επισημάνσεις

     Ι. Ποιος ήταν ο Ζήνων από την Ελέα; Ήταν ο κατ’ εξοχήν ταλαντούχος μαθητής του Παρμενίδη, του πρώτου στοχαστή της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας που διατύπωσε τη θεωρία του Είναι και άνοιξε τον δρόμο στην οντολογική κατανόηση του συμπαντικού κόσμου. Η μεταξύ τους φιλοσοφική προσέγγιση ήταν τόσο στενή, ώστε να μοιάζει πως υπήρξε πράξη υιοθεσίας ανάμεσά τους[1], όπως λέει εμφατικά ο Burnet, μεθ-ερμηνεύοντας τη φράση του Σοφιστή του Πλάτωνα: «τον του πατρός Παρμενίδου λόγον». Με τα επιχειρήματά του ο Ζήνων επιχείρησε να στηρίξει την οντολογία του Παρμενίδη. Τα επιχειρήματα αυτά αποτελούν ένα είδος έμμεσων αποδείξεων.

Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2018

Πλάτων Φαίδρος- Ερωτικός-διαλεκτικός Λόγος




Πλάτων
427347 π.Χ.

Έρως και διαλεκτικός Λόγος

§1

Μόλις έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διανόηση ένα νέο βιβλίο μας με τίτλο:
Πλάτων
Φαίδρος


Έρως και Ερμηνευτική Διαλεκτική
με
Αναγνώσεις  Hegel Heidegger


Εισαγωγή – μετάφραση σχόλια
Δημήτρης Τζωρτζόπουλος




ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή του Μεταφραστή .................................................................... 9
Αρχαίο κείμενο - Μετάφραση ................................................................ 55
Σχολιασμός .............................................................................................. 273
Βιβλιογραφία ............................................................................................ 491

Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2018

Αριστοτέλης: πώς και γιατί να φιλοσοφούμε;





Αριστοτέλης
384-322 π.Χ


Φιλοσοφία και μεταστοχασμός

§1

Ι. Η κατανόηση του έργου του Αριστοτέλη συμβαδίζει άρρηκτα με την ερμήνευση βασικών πτυχών από τη ζωή του και από τις γενικότερες συνθήκες της εποχής του. Από μια γενική άποψη τούτο ισχύει για κάθε μεγάλο διανοητή. Στην περίπτωση ωστόσο του Αριστοτέλη ισχύει έτι περισσότερο, καθώς τα βήματα της συνολικής του ανάπτυξης είναι εμφανή μέσα στα έργα του και οι πιο καθοριστικές στιγμές του βίου του δεν αποτελούν ασύμβατες ευθείες με τις θεμελιώδεις κατευθύνσεις της φιλοσοφικής του σκέψης. Γεννημένος στα Στάγειρα της Χαλκιδικής και σύγχρονος του Δημοσθένη επρόκειτο να ζήσει σε μια περίοδο της ιστορίας, όπου το κράτος της Μακεδονίας επιχειρούσε να επεκτείνει την ηγεμονία του σε ολόκληρη την Ελλάδα. Δυνάμει αυτού του δεδομένου, στην κάτω Ελλάδα και κυρίως στην Αθήνα τα πνεύματα διίσταντο: οι μεν, η φιλομακεδονική πτέρυγα, έβλεπαν την ηγεμονική παρουσία των Μακεδόνων ως την πιο πρόσφορη δυνατότητα για ένωση όλων των Ελλήνων και την ενιαία αντιμετώπιση των βαρβάρων, οι δε –η αντιμακεδονική πτέρυγα– ως ξένη επικυριαρχία. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης συνδύαζε Μακεδονική καταγωγή και ελληνική παιδεία. Οι αντιμακεδονικές ενίοτε διαθέσεις στην Αθήνα δεν δημιουργούν πάντοτε αίσθημα ασφάλειας στον Αριστοτέλη κατά τη μακρά παραμονή του εκεί.

Πέμπτη 30 Αυγούστου 2018

M. Heidegger: Είναι και Χρόνος (9)




Μάρτιν Χάιντεγκερ
1889-1976

Είναι και Χρόνος: § 40

Αγωνία και ανεστιότητα

     Ι. Η έννοια της ανεστιότητας αποκτά στον Χάιντεγκερ μια πολύπλευρη φιλοσοφική σημασία, που αφήνει πίσω της κάθε απόπειρα περιορισμού της στα ασφυκτικά πλαίσια μιας γεωγραφικής οριοθέτησης ή μιας α-νοηματικής λέξης των ποικίλων ιδεολογισμών. Μια  αυθεντικά ουσιώδη πραγμάτευση της εν λόγω έννοιας επιχειρεί, πρωτίστως, ο κορυφαίος Γερμανός φιλόσοφος στο Είναι και Χρόνος. Πιο ειδικά, τη συνυφαίνει με την ανάλυση της αγωνίας. Το ανθρώπινο Dasein, ενόσω αναζητεί την πραγμάτωση του Είναι (του) μέσα στον κόσμο, αποκτά τον χαρακτήρα, κατά ένα τρόπο, ενός μέσα-στον-κόσμο-Είναι (In-der-Welt-sein). Πρόκειται για έναν ενδοκοσμικό/εγκόσμιο χαρακτήρα της ανθρώπινης ύπαρξης, δυνάμει του οποίου το ανθρώπινο Dasein, από την υπαρκτική του σκοπιά, δηλαδή τη σκοπιά του τρόπου του Είναι του, του υπαρκτικού τρόπου για Είναι, βιώνει την παρ-ουσία του μέσα στον κόσμο ως πτώση/έκπτωση/κατάπτωση, καθώς ρίχνεται μοιραία μέσα στην εξ- ουσία των πολλών. Βρίσκεται πάντα μπροστά στον κίνδυνο να χάνει τον εαυτό του, ως ολότητα, μέσα στον κόσμο και στην πρό-χειρη παρ-ουσία του σ’ αυτόν.
    

Σάββατο 11 Αυγούστου 2018

Ελληνικός Λόγος, Χριστιανισμός, Εγελιανό πνεύμα







Ελληνική Φιλοσοφία, Χριστιανισμός
και
Εγελιανό Πνεύμα


§1

 Συνομιλούμε για τη σχέση του χριστιανισμού με την αρχαία ελληνική σκέψη, με τον Λόγο, και συναφώς με το πνεύμα του Χέγκελ. Αυτή η σχέση, στο βαθμό που και όπως υπάρχει, επέτρεψε σε ορισμένους χριστιανούς συγγραφείς να μιλάνε για χριστιανική φιλοσοφία και μάλιστα αποκεκαλυμμένη φιλοσοφία. Η εγελιανή διατύπωση για τον χριστιανισμό, ως αποκεκαλυμμένη θρησκεία, δεν ταυτίζεται με την εν λόγω αποκεκαλυμμένη φιλοσοφία. Στον Χέγκελ πρόκειται για ανάδυση, με ποιοτικά χαρακτηριστικά, δηλ. μέσω αυτοδιαμεσολάβησης, του ιστορικού πνεύματος του ανθρώπου με τη μορφή του παραστασιακού Λόγου του χριστιανικού πνεύματος. Αντιμετωπίζει τη χριστιανική θρησκεία ως παράγωγο ιστορικής γένεσης και ως το αποκορύφωμα μιας προγενέστερης εξέλιξης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Κεντρικό σήμα ετούτης της εξέλιξης είναι η συγκροτημένη φιλοσοφική γλώσσα με τις αντίστοιχες έννοιες  διαχρονικής ισχύος. Μια τέτοια έννοια, στην οποία έχει επενδύσει ο χριστιανισμός είναι: ο Λόγος. Η χρησιμοποίηση του Λόγου του έδωσε τη δυνατότητα να παρουσιάζεται ως φιλοσοφία.

Τρίτη 31 Ιουλίου 2018

Προ-σωκρατικοί: προς έναν δημιουργικό τρόπο ζωής






ΛΟΓΟΣ, ΗΘΟΣ  ΚΑΙ  ΑΞΙΕΣ  ΣΤΟΥΣ 
ΠΡΟ-ΣΩΚΡΑΤΙΚΟΥΣ

                                                                                        
§1

      I. Οι πρώτοι φιλόσοφοι, οι λεγόμενοι προ-σωκρατικοί, έχουν χαρακτηρισθεί ως φυσικοί φιλόσοφοι, αφού οι γραπτές μαρτυρίες και μεταγενέστεροι μελετητές τους θέλουν να ασχολούνται κυρίως με ερωτήματα που ανήκουν στην περιοχή της φυσικής φιλοσοφίας και της κοσμολογίας[1].  Η αξία ωστόσο της προ-σωκρατικής σκέψης δεν εντοπίζεται ούτε εξαντλείται εδώ· είναι αποδεδειγμένο πλέον πως αντλείται θεμελιωδώς από το ενδιαφέρον της για ερωτήματα σχετικά με το πώς θα έπρεπε να ζει ο άνθρωπος, ποιο ήθος και ποιες αρχές πρέπει να τον διέπει, ποιος τρόπος σκέψης τον εκπολιτίζει κ.λ.π. Κάθε προσέγγιση λοιπόν αυτής της αρχέγονης περιόδου του φιλοσοφικού στοχασμού δεν μπορεί να λαμβάνεται, έτσι απλοϊκά, ως επιλεκτική επανάληψη ή πρόσληψη, έστω με ιστορικο-φιλοσοφικό τρόπο, μιας γνώσης που ανήκει σε ένα απόμακρο παρελθόν, αλλά αξίζει να αντιμετωπίζεται, κυριολεκτικά και ουσιαστικά, ως μια επι-στροφή στο θεμέλιο (Rückkehr in den Grund) του δυτικού και όχι μόνο σκέπτεσθαι. Γενικώς, η επι-στροφή στο θεμέλιο παραπέμπει πάντοτε στη ρεαλιστική δυνατότητα  του ανθρώπου[2] να αναζητεί το ήθος της παροντικού του κόσμου στην πραγματοποιημένη του ουσία.
     

Κυριακή 22 Ιουλίου 2018

Ηράκλειτος-Hegel: ο άριστος και οι πολλοί



Ηράκλειτος Hegel

§1
Εισαγωγικές επισημάνσεις

Στις εποχές μας ζούμε την απόλυτη κυριαρχία του μαζικού και του βάρβαρου. Το ερώτημα που γεννιέται εδώ είναι: Το μαζικό είναι ταυτό με το βάρβαρο; Το μαζικό σχετίζεται με τη συμπεριφορά του λαού, όταν μετατρέπεται σε μάζα. Και η μαζική συμπεριφορά είναι πραγματικά βάρβαρη, γιατί ο λαός, ως πολιτεία, ως έθνος, οντολογικώς κατανοούμενος, μετατρέπεται σε μάζα, σε άβουλη δηλαδή ύλη, σε άγριο εκκρεμές ετεροκινούμενο, όταν έχει χάσει την υπόστασή του, την αυτοσυνειδησία του, την αυτοπροσδιοριστική του ικανότητα. Και πότε τα χάνει όλα ετούτα; Όταν αφήνεται να εξαπατηθεί, δηλαδή να ετεροκαθοριστεί. Γράφει πολύ διαφωτιστικά ο Hegel, ο κορυφαίος διαλεκτικός φιλόσοφος της νεωτερικής εποχής:

Δευτέρα 16 Ιουλίου 2018

Αισχύλος: το ιερό, το μοιραίο και το ηρωικό (2)






Αισχύλος
(περ. 525 - 456 π.Χ.)

Κίβδηλος και αληθινός πατριωτισμός:
 Ιστορικότητα της πόλεως και η ηθική δύναμη της πατρώας γης


§1

     I. Συνεχίζουμε να συζητάμε για τον Αισχύλο. Περισσότερο θα μας απασχολήσει τώρα το έργο του: Πέρσαι (472 π.Χ.): είναι η πιο αρχαία τραγωδία που έχει σωθεί. Σύμφωνα με τον Murray: το έργο θεωρείται το πρώτο ιστορικά στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Αποτελεί σημαντική μαρτυρία για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Ο ποιητής μεταπλάθει τα ιστορικά γεγονότα, με τη βοήθεια του μύθου, και από την ήττα των Περσών συνάγει γενικότερα συμπεράσματα: η ξιπασιά οδηγεί στον όλεθρο (στ. 821-822). Ο ποιητής πραγματεύεται, με άριστα σμιλευμένο λόγο, την ήττα του Ξέρξη κατά την εκστρατεία του εναντίον της Ελλάδας. Φέρνει στο κέντρο του ποιητικού του ενδιαφέροντος την αλαζονεία που επέδειξαν οι επιτιθέμενοι, όντας τυφλωμένοι από τις κατακτητικές τους βλέψεις. Εξηγεί πως η ελευθερία προκύπτει από την ηθική δύναμη των θεσμών, που υπηρετούν τον άνθρωπο. 
    

Δευτέρα 25 Ιουνίου 2018

Η φασίζουσα ιδεολογία της εξουσιαστικής «αριστεράς»






Γιώργος Κοντογιώργης:
Με ιδεολογική τρομοκρατία απαντά ο ΣΥΡΙΖΑ στην κριτική


Η άρχουσα αριστερή νομενκλατούρα και η φασίζουσα οίηση του πολιτεύεσθαι


Με αφορμή την αποστροφή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα (και πολλών άλλων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ σε άλλες στιγμές) ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες που είχαν συγκεντρωθεί στο Σύνταγμα για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στην εξυφαινόμενη τότε συμφωνία για το «Μακεδονικό» ζήτημα είναι «ετερόκλητος όχλος», είχα πει ότι επιβεβαιώνεται πως η «αριστερή κομματοκρατία αποτελεί την επιτομή της φασιστικής λογικής της πολιτικής».