Δευτέρα 21 Ιουνίου 2021

Hegel, Φαινομενολογία του πνεύματος-διαλεκτική του Όλου



Γκέοργκ Χέγκελ

1770-1831

 

Το αληθές είναι το Όλο

§1

 

Είναι κοινός τόπος πως η φιλοσοφία δεν μπορεί να ευδοκιμήσει παρά σε έναν ανοικτό κόσμο. Όσο πιο ανοικτός αποβαίνει ένας τέτοιος κόσμος, τόσο πιο επιτακτικά τείνει να ανταποκρίνεται προς την αλήθεια ως το Όλο. Πώς κατανοείται τούτη η αλήθεια; Μια ιστορικά δικαιωμένη απάντηση μας δίνει σχετικά ο Χέγκελ:

 

«Το αληθές είναι το Όλο. Αλλά το Όλο είναι μόνο η ουσία που φτάνει στην τελείωσή της μέσα από την ανάπτυξή της. Για το Απόλυτο πρέπει να πούμε ότι ουσιαστικά είναι αποτέλεσμα, ότι στο τέλος μόνο ό,τι είναι στ’ αλήθεια και πως σ’ αυτό ακριβώς συνίσταται η φύση του, να είναι δηλ. ενεργώς πραγματικό, υποκείμενο ή ένα αυτογίγνεσθαι»

Παρασκευή 11 Ιουνίου 2021

Δ. Σολωμός: το ποίημα και το νόημα


 

Διονύσιος Σολωμός

1798-1857


Ελεύθεροι Πολιορκημένοι:

Λόγος του ποιητικού φωτός

  

    Η ποιητική σύνθεση Ελεύθεροι Πολιορκημένοι ανήκει στα έργα της ποιητικής ωριμότητας του ποιητή, η οποία συνδέεται με την τρίτη περίοδο (1833–1849) της συνολικής του δημιουργίας.

     

      Τρία διαφορετικά Σχεδιάσματα:

           Το Α΄ Σχεδίασμα (1829–1830) άρχισε να απασχολεί τον ποιητή ήδη      από το 1829.

           Το Β΄ Σχεδίασμα τον απασχόλησε για μια δωδεκαετία (1833–1844).

           Το Γ΄ Σχεδίασμα (1844–1849):

           αναφέρεται πολύ λίγο σε εξωτερικά στοιχεία και συναφείς λεπτομέρειες,

και συνδέεται με τη στροφή του Σολωμού από το 1844 προς θεωρητικές-φιλοσοφικές αναζητήσεις.

     Συνολικά το έργο του Σολωμού χωρίζεται σε τέσσερις περιόδους:

Πρώτη περίοδος (1818–1823): εδώ εντάσσονται ποιήματα στα ιταλικά και  ορισμένα στα ελληνικά.

Δεύτερη περίοδος (1823–1833): τότε γράφτηκε ο κύριος όγκος του ελληνόγλωσσου έργου του ποιητή.

Τρίτη περίοδος (1833–1849): εκτός από τους  Ελεύθερους Πολιορκημένους (Β΄ και Γ΄ σχεδίασμα) σε τούτη την περίοδο ανήκουν επίσης ο Κρητικός και ο Πόρφυρας.

Τέταρτη περίοδος (1849–1857): επιστροφή στην ιταλική γραφή με ανολοκλήρωτα σχεδιάσματα σε στίχο ή σε πεζό.


    

Πέμπτη 3 Ιουνίου 2021

Levinas: Η οπτική της Ύπαρξης



 

Emmanuel Levinas

1906-1995

 

Είναι και Ύπαρξη


§1. Ο Levinas είναι ένας από τους πρώτους φιλοσόφους που παρουσίασε στη Γαλλία τα έργα του Husserl και του Heidegger. Ως προς τον πρώτο θα εξετάσει τη θέση του για επιστροφή στα ίδια τα πράγματα και για την εγκατάλειψη του δυισμού μεταξύ Είναι και φαίνεσθαι. Ως προς τον Heidegger θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο Είναι και στη θεμελιώδη θέση της οντολογίας. Είναι αλήθεια πως η φιλοσοφία του Levinas από τη μια πλευρά προϋποθέτει τη θεμελιώδη οντολογία του M. Heidegger, ενώ από την άλλη αναδύεται ως εναλλακτική προς αυτή προβολή. Αυτό που ο Γάλλος φιλόσοφος έχει κοινό με τον Heidegger, από την άποψη ευρύτερων προθέσεων και σκοπών, είναι ότι επιχειρεί και ο ίδιος να σκεφτεί ό,τι ως τώρα δεν έχει εισέλθει στο κέντρο του φιλοσοφικού στοχασμού. Τούτο σημαίνει ότι δεν αρκείται απλώς να αντικρούσει ό,τι έχει πει ως τώρα ο Heidegger για το Είναι, αλλά να προχωρήσει πέρα απ’ αυτό. Όπως λέει ο ίδιος: