Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2017

J.P.Sartre: Η κόλασή μου είναι οι άλλοι








Ζαν  Πωλ  Σαρτρ
1905–1980


Ύπαρξη  και  Ελευθερία


§1

Ο Σαρτρ ανήκει στους πιο διάσημους εκπροσώπους του γαλλικού αθεϊστικού υπαρξισμού. Από τη μια πλευρά, η πολιτική του στράτευση με το κίνημα της μαρξιστικής αριστεράς, ακόμη και μετά τη διάρρηξη των σχέσεών του με το κομμουνιστικό κόμμα της Γαλλίας, και από την άλλη το ριζωμένο περισσότερο στον ιδεαλισμό και στη φαινομενολογία και λιγότερο στο μαρξισμό φιλοσοφικό του credo τον ανέδειξαν σε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της μεταπολεμικής εποχής. Το έργο του, σε κάθε περίπτωση, εξακολουθεί να εμπνέει και να μας διανοίγει οδούς. Το βασικό του φιλοσοφικό κείμενο φέρει τον τίτλο Είναι και Μηδέν και πραγματεύεται την ιδέα του Είναι υπό μια

Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017

J.G.Herder: η ιδέα του έθνους χτες και σήμερα



Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ
1744–1803


Έθνος και λαϊκή κοινότητα


§1

     Ποιος είναι ο Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ; Είναι Γερμανός διανοητής, που καλλιέργησε το πολύπτυχο ταλέντο του στη φιλοσοφία, στη λογοτεχνία και ποίηση, στη θεωρία λογοτεχνίας, στη θεολογία και σε παρεμφερείς τομείς, με σημαντικές μελέτες στο ενεργητικό του. Πρωτοποριακή, μεταξύ των άλλων, είναι η συμβολή του στη φιλοσοφική σύλληψη της έννοιας του Έθνους, του λαού, της πατρίδας. Αυτή η συμβολή του έχει διαχρονικό χαρακτήρα και ισχύει ως ένα αεί παρόν για αυτές τις έννοιες, όπως και για την έννοια της γλώσσας.
   

Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2017

Πλάτων: Φιλοσοφία και Ποίηση






Πλάτων
427-347


Από την ποίηση στη φιλοσοφία
(Από τη δυνατότητα στην αναγκαιότητα)


§1

Ένα ερώτημα, που ανάλαφρα εισδύει στο λέγειν αρκετών συνομιλητών της ποίησης είναι και τούτο: ο Πλάτων έχει εξορίσει πραγματικά τους ποιητές και τους καλλιτέχνες από την ουτοπική του πολιτεία Η απάντηση δεν εντοπίζεται σε ένα ναι ή σε ένα όχι, αλλά αναζητείται και οφείλει να αναζητείται διαλεκτικά μέσα στον κόσμο της πλατωνικής φιλοσοφίας και δη της πολιτικής φιλοσοφίας. Η κυρίαρχη σχέση αυτού του κόσμου είναι η σχέση ειδώλου και αρχέτυπου. Την ποίηση ο Πλάτων την εντάσσει στον κόσμο του ειδώλου, ενώ με τον κόσμο του αρχέτυπου συνάπτει τη φιλοσοφία. Ανάλογα με το πώς κατανοείται η πιο πάνω σχέση,  διακριβώνεται αν ο Πλάτων εξορίζει ή όχι την ποίηση. Από άποψη γενικής,

Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2017

Foucault: ο λόγος και η ανωνυμία του




Michel  Foucault
1926-1984


Τι είναι o ανώνυμος λόγος;


§1


Στο πλαίσιο της Αρχαιολογίας της Γνώσης ο Φουκώ επιχειρεί να περιγράψει μια σειρά από λόγους, οι οποίοι μας δίνονται ως διάφορα σύνολα επιστημών, κατευθύνσεων, ιστορικών σχέσεων, συναφών αποφάνσεων κ.λπ. και μπορούν ή θα πρέπει να κατανοούνται ως συγκεκριμένες πρακτικές. Οι λόγοι δεν είναι μόνο αυτό, αλλά και ό,τι ήδη έχει αναλύσει στο άλλο έργο του: Οι Λέξεις και τα Πράγματα·· δηλαδή συνυφαίνονται με τη γλώσσα, έτσι όπως την έχουμε γνωρίσει στην κλασική της αποδοχή και μάλιστα υπό τη δύναμη της αναπαραστατικής διαύγειας.  Ορισμένως λοιπόν νοούνται, πρώτα πρώτα, ως σημεία, ως σύνολα σημείων, που μας παραπέμπουν σε μια αντίστοιχη ποικιλία αναπαραστάσεων. Τούτο υποδηλώνει πως οι λόγοι δεν μπορούν να μας αποστείλουν σημασίες, χωρίς την προσφυγή σε σημεία. Ωστόσο το ολοκληρωμένο τους έργο δεν εξαντλείται εδώ αλλά προϋποθέτει και άλλες λειτουργίες. Θεμελιωδώς, επεξηγεί περαιτέρω ο ίδιος ο φιλόσοφος, πρέπει

Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2017

Spinoza: determinatio negatio est






Ο Hegel ερμηνεύει Σπινόζα:
Omnis determinatio est negatio



§1


Σε μια επιστολή του (Ιούνιος 1674) προς τον φίλο του Jarig Jelles ο Σπινόζα παρουσιάζει μια καθαρή εικόνα από βασικά σημεία της φιλοσοφίας του. Προς το τέλος των αναλύσεών του αναφέρει πως το σχήμα δεν είναι τίποτε άλλο από προσδιορισμόςˑ και προσδιορισμός είναι άρνηση (determitatio negation est). Γράφει συγκεκριμένα: