Σάββατο 25 Απριλίου 2020

Πλάτωνος Συμπόσιον: Έρως και Ζωή




Πλάτων
427-347 π.Χ.

                           
Η ανθρώπινη φύση και ο πόθος της για αθανασία


§1

Θα συζητήσουμε για τις ιδέες του Συμποσίου, ενός από τα πιο σπουδαία κείμενα της πλατωνικής φιλοσοφίας. Στο εν λόγω έργο, ο άνθρωπος απελευθερώνεται από κάθε ασκητική ή περιοριστική πλαισιοθέτηση μέσα στο δεσμωτήριο  της ζωής. Η ζωή γίνεται τώρα Αγάπη για το Αγαθό και το Ωραίο και δυνάμει αυτής της Αγάπης η ανάβαση προς τον «υπερουράνιο τόπο» (Φαίδρος) του πνευματικού-απόλυτου Κάλλους. Έτσι τίθεται η Ιδέα του Άπειρου, του Αθάνατου και σφυρηλατείται ο δεσμός ανάμεσα στη θνητότητα και την αθανασία, στον άνθρωπο και τον θεό. Στον Φαίδωνα ο Πλάτων συμπυκνώνει όλο τον Αγώνα και την Αγωνία της Φιλοσοφίας εν γένει και όχι μόνο της δικής του φιλοσοφίας σε μια φράση:

Τετάρτη 15 Απριλίου 2020

Αριστοτέλης: Πολίτευμα- Πόλις-Πολίτης





ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
384-322 π.Χ


Διαλεκτική του Πολιτικού

§1
Η πόλις και ο  πολίτης

Πολίτευμα πόλις πολίτης: τρεις ομόρριζες λέξεις και εννοιολογικά αλληλο-προσδιοριζόμενες. Για να ορίσει την έννοια του πολιτεύματος ο Αριστοτέλης τη συσχετίζει με τη διερεύνηση της έννοιας της πόλεως. Και για να ορίσει τούτη την έννοια, τη συσχετίζει με την έννοια του πολίτη. Ο Αριστοτέλης ενδιαφέρεται να κατανοήσει αυτές τις έννοιες στη βαθύτερη ουσία τους και όχι απλώς στο πλαίσιο των συμβατικών τους γνωρισμάτων.  Έτσι τις συλλαμβάνει πρωτίστως στην ποιοτική τους διάσταση, δηλ. με βάση το συγκεκριμένο τους έργο, το καθορισμένο τους περιεχόμενο, τα συστατικά τους στοιχεία, και όχι μόνο στην επιφάνεια των συμβατικών, μεμονωμένων και εξωτερικών τους γνωρισμάτων. Στο τρίτο βιβλίο των Πολιτικών αυτό που ευθύς εξαρχής θέτει ο φιλόσοφος στο επίκεντρο της θεωρητικής του έρευνας είναι η έννοια της πολιτείας, δηλ. του πολιτεύματος. Πρόκειται για μια γενική, καθολική έννοια, της οποίας η συγκεκριμένη διερεύνηση προϋποθέτει τον ορισμό και προσδιορισμό των δυο άλλων εννοιών. Γράφει σχετικά ο κορυφαίος Έλληνας φιλόσοφος:

Τετάρτη 8 Απριλίου 2020

Nietzsche: ό,τι δεν με σκοτώνει, με κάνει πιο δυνατό





Φρίντριχ Νίτσε
1844–1900


Διόνυσος: η αιώνια επιστροφή της ζωής

§1

Στο έργο του το Λυκόφως των ειδώλων  –κεφ.: ρήσεις και αιχμές 8– ο Νίτσε γράφει: ό,τι δεν με σκοτώνειμε κάνει πιο δυνατό. Τι είναι αυτό που δεν τον σκοτώνει; Είναι ο αρχαίος θεός Διόνυσος, ο οποίος για τον φιλόσοφο συμβολίζει τη μεθυστική απελευθέρωση της ανθρώπινης ατομικότητας από τη συρρίκνωσή της σε μια άβουλη ύπαρξη και κατ’ επέκταση  στην πιο ανήμπορη και καταφρονεμένη μέσα στο σύμπαν. Ως απομονωμένο, ταπεινωμένο και ευτελισμένο πλάσμα, το ανθρώπινο άτομο λησμονεί τον εαυτό του μέσα στην αυστηρά ιεραρχημένη ζωή  της πολιτικο-κοινωνικής και πολιτισμικής του συνθήκης. Ετούτη η συνθήκη είναι ο επιτάφιος θρήνος των ανθρώπινων ατόμων· υπό τον μανδύα ωστόσο της εφήμερης πολυλογίας εκλαμβάνεται από αυτά τα ίδια ως λυτρωτική έλευση της ελευθερίας τους.