G. W. Fr. H E G E L
1770–1831
Φαινομενολογία του πνεύματος:
Πώς η Διαλεκτική αποσυνθέτει τον
Δογματισμό & Φορμαλισμό;
§1
Ι. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά επιτεύγματα του Χέγκελ είναι να σκέφτεται την ενεργό πραγματικότητα διαλεκτικά και αναλογικά να αποτιμά την εμπειρία στο σύνολό της. Τούτο του επιτρέπει να μην ασχολείται αποκλειστικά, όπως έκαναν πολλοί προγενέστεροί του φιλόσοφοι, με έναν ορισμένο και εν πολλοίς περιορισμένο αριθμό αντικειμένων, ας πούμε με την ηθική, με την έννοια της υπόστασης, με τον θεό ως δημιουργό του σύμπαντος κ.λπ., αλλά να διανοίγεται σε όλα τα θέματα της αντικειμενικής πραγματικότητας, μηδέ εξαιρουμένων και τέτοιων, όπως το ηλιακό σύστημα, η φυσιολογία των φυτών, οι θεραπείες της τρέλας, η συμβολική φαντασία, ο ιουδαϊσμός, η κινεζική θρησκεία κ.λπ. Όλα αυτά τα περιεχόμενα μελετώνται με διαλεκτικό τρόπο, δηλαδή μέσα από την εσωτερική κίνηση των κοινών αλλά και των αντιθετικών τους στοιχείων, και όχι με εκείνον της απαρίθμησης. Εξετάζονται στη συνολική τους δυναμική, ιστορική κοινωνική, πολιτική, πνευματική, και στις αμοιβαίες τους σχέσεις. Η βλέψη του Χέγκελ είναι να συλλάβει την εμπειρία διαλεκτικά ως μια αυτο-διαμορφωτική κίνηση, που μπορεί να προσδώσει στο υπάρχον βαθμιαία αντικειμενικότητα και αυτονομία (Objektivität und Autonomie).
