Αριστοτέλης: Δημοκρατία ή φαυλοκρατία;

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΙΜΑ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

2400 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

5^ο ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

“ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ”

Πρόγραμμα του συνεδρίου μετά την ανάρτηση

Αριστοτέλης

384-322 π.Χ.

Δίκαιο και εκφυλισμένο πολίτευμα:

Διαλεκτική άρχειν και άρχεσθαι

§1

Η πολιτική σκέψη του Αριστοτέλη, ακόμη και χωρίς αναγωγές στους σύγχρονους καιρούς, είναι από μόνη της ικανή να δώσει ριζικές απαντήσεις στα σημερινά αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει η κατά συρροή εγκληματική δράση της πολιτικής φαυλοκρατίας στο όνομα της δημοκρατίας. Είναι ικανή, αποφαίνεται ο Χέγκελ, επειδή είναι πιο ιδεαλιστική συγκριτικά με τον Πλάτωνα· ιδεαλιστική με το νόημα της προσήλωσης στην εμπειρική πραγματικότητα. Αυτή η φαυλοκρατία έχει ιδιοποιηθεί την αρχή της λαϊκής βούλησης και υπονομεύει συστηματικά το κύρος του νόμου (Πολιτικά 1291b κ.εξ.). Ο Αριστοτέλης τη συνταυτίζει με τους δημαγωγούς, με αυτούς δηλ. που σήμερα αποκαλούμε πολιτικούς απατεώνες, οι οποίοι παραπλανούν το λαό με μικρο-παραχωρήσεις, αδιαφορώντας πλήρως για τη μακροπρόθεσμη ευημερία της πολιτείας. Πώς εμπειρώμεθα στις ημέρες μας αυτή την παραπλάνηση; Θεωρητικά γίνεται  πολύς λόγος για δημοκρατία και για τη συνταγματική της κατοχύρωση σε συνάρτηση με το γεγονός ότι διασφαλίζεται, υποτίθεται, η «κυριαρχία» του «λαού» και ανατροφοδοτείται από καθορισμένες εκάστοτε συμμετοχικές του πράξεις, όπως για παράδειγμα, η συμμετοχή του στο να εκλέγει εκείνους που θα τον εκπροσωπήσουν στα διάφορα πολιτικά, νομοθετικά, εκτελεστικά όργανα εξουσίας. Οι εκάστοτε «εκπρόσωποι» όμως, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, αποδεικνύονται εν έργω εκπρόσωποι των συμφερόντων του φίλαυτου εαυτού τους και όχι του πάσχοντος πολίτη· βέβαια δεν κουράζονται διόλου να επικαλούνται τη «δημοκρατία» και το συμφέρον του λαού, ειδικά όταν χρειάζεται να νομοθετούν ενάντια στην ουσία της δημοκρατίας και στο  συμφέρον των πολλών. Γι’ αυτό και η εκπροσώπηση ή η αντιπροσώπευση δεν παραπέμπει υποχρεωτικά ή ουσιαστικά στη λαϊκή κυριαρχία παρά στην υπονόμευσή της: κρατά την ευρεία μάζα του λαού μακριά από την ουσιαστική της συμμετοχή στις διάφορες πολιτικές αποφάσεις και κατ’ επέκταση μακριά από μια αντίστοιχη πολιτική παιδεία.

§2

Το αποτέλεσμα είναι: αυτή η μάζα να μετατρέπεται, όχι σπάνια, σε όχλο κομματικο-γραφειοκρατικών γενίτσαρων –και άβουλων ψηφοφόρων– που στραγγαλίζουν εν τη γενέσει του καθετί το δημιουργικό και απελευθερωτικό για την από-οχλοποίηση πρωτίστως των ίδιων.  Μέσα σε μια τέτοια ατμόσφαιρα γενιτσαρισμού ανδρώνονται, κατά κανόνα, και οι ίδιοι οι πολιτικοί «εκπρόσωποι», γιατί, αν δεν ήταν και οι ίδιοι γενίτσαροι, δεν θα πολιτικολογούσαν ανοήτως για λογαριασμό τρίτων. Η εν λόγω εκπροσώπηση ή αντιπροσώπευση λειτουργεί, εν πολλοίς, αλλοτριωτικά  για την κοινωνία και εκφυλιστικά για το πολίτευμα. Χαρακτηριστικά είναι, ως προς το θέμα, τα λόγια του Χέγκελ από τη Φαινομενολογία του πνεύματος (§588):

«όπου ο Εαυτός είναι παρών δι’ αντιπροσώπευσης …εκεί αυτός δεν είναι [=υπάρχει] πραγματικά· όπου είναι δι’ εκπροσώπου, αυτός δεν είναι [=υπάρχει]».

Πώς κατανοεί ο Αριστοτέλης τη δημοκρατία; Την κατανοεί στο πλαίσιο κατάταξης των πολιτευμάτων με τα εξής κριτήρια: 1. Ο αριθμός των ασκούντων την εξουσία: αν οι κυβερνώντες είναι πολλοί, τότε έχουμε τη λεγόμενη «πολιτεία» ή τη δημοκρατία. Αν είναι ένας, τότε το πολίτευμα είναι μοναρχία ή τυραννίδα, ενώ αν είναι λίγοι, έχουμε ολιγαρχία.  2. Κατά πόσο το πολίτευμα ωφελεί όλους ή μόνο τους κυβερνώντες. Με βάση αυτό το κριτήριο, η δημοκρατία λογίζεται εκφυλισμένο πολίτευμα της «πολιτείας». Σύμφωνα με το αριθμητικό κριτήριο ταξινόμησης,

«δημοκρατία υπάρχει, όταν κατέχουν την εξουσία οι φτωχοί και ολιγαρχία, όταν πολιτικά κυρίαρχοι είναι οι πλούσιοι. Συμβαίνει ασφαλώς οι πρώτοι να είναι πολλοί και οι δεύτεροι λίγοι. Οι ελεύθεροι δηλαδή είναι πολλοί και οι πλούσιοι λίγοι» (Πολιτικά 1290b).

§3

Ι. Η «πολιτεία», με βάση το ποιοτικό κριτήριο, είναι το δίκαιο πολίτευμα, δηλαδή εκείνος ο τύπος δημοκρατίας, που ενδιαφέρεται για το συνολικό συμφέρον της πολιτείας, ήτοι της πόλης/κράτους, και δεν περιορίζεται στο μερικό συμφέρον των κυβερνώντων, ακόμη κι αν αυτοί είναι οι φτωχοί. Ο εκφυλισμένος τύπος ή μορφή δημοκρατίας προσδιορίζεται ποσοτικά μόνο ως εξουσία των πολλών και είναι, ως τέτοια ποσότητα, ευθέως αντίθετη προς την εξουσία των λίγων. Το ποσοτικό κριτήριο όμως δεν αρκεί, γιατί ο καταπιεστικός χαρακτήρας της εξουσίας ως τέτοιας παραμένει, άρα η ισότητα, με το νόημα της ποσοτικής ισοπέδωσης, δεν αποτελεί εγγενές στοιχείο του πολιτεύματος, αλλά επιβάλλεται –εάν επιβάλλεται– βίαια.

ΙΙ. Ο Αριστοτέλης συγχρόνως αναφέρει και το στοιχείο της ελευθερίας: οι πολλοί υποτίθεται ότι δύνανται να συμμετέχουν στην εξουσία, να άρχουν, γιατί είναι ελεύθεροι. Τούτο υποδηλώνει πως, εάν η έννοια της ελευθερίας κατανοείται στην ποιοτική της έκφανση ως άμεση πραγμάτωση της πολιτικής αρετής, τότε οι «ελεύθεροι» έρχονται στην εξουσία, έχοντας γνώση και επίγνωση τι είναι δίκαιο και άδικο, αγαθό και κακό, τουτέστι ως αληθώς πνευματικές και ανιδιοτελείς προσωπικότητες και  όχι ως εξουσιομανείς πεινασμένοι-κλεπτοκράτες ή ασυνάρτητοι πλιατσικολόγοι, σαν τους αγράμματους καθεστωτικούς του παρόντος διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος. Οι πραγματικά ελεύθεροι άρχοντες δεν εμφορούνται από εγωιστικούς υπολογισμούς, μας λέει ο Αριστοτέλης, ούτε από αγελαία ένστικτα αλλά από την ευαισθησία της πνευματικότητάς τους, για  να πραγματώσουν την ως άνω πολιτική αρετή.

ΙΙΙ. Θεμελιώδη συστατικά της τελευταίας, μεταξύ άλλων, είναι:

η ουσιαστική συμμετοχή του πολίτη στην άσκηση της εξουσίας –όχι η απατηλή εκπροσώπηση–, η αίσθηση του δικαίου που εκπορεύεται από την αντίστοιχη φιλοσοφικο-πολιτική παιδεία, η απουσία βαναυσότητας, αμοραλισμού, αγελαίας συμπεριφοράς και πάνω από όλα η εφαρμογή της αρχής:

«ο πολίτης να μην άρχεται από καμιά εξουσία, ή, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, ο καθένας να άρχεται με τη σειρά του» (Πολιτικά 1317a).

Ετούτη η τελευταία αρχή απαντά σε όλα τα αινίγματα του σημερινού πολιτικού αδιεξόδου της Ελλάδας. Πιο ειδικά: οι βασικοί εκπρόσωποι του σύγχρονου πολιτικαντισμού –που συνήθως άρχει– φροντίζουν ή να διαιωνίζουν την εξουσία τους – κυρίως αν είναι διεφθαρμένοι– ή να πλουτίζουν δια της εξουσίας και να αποσύρονται για να απολαύσουν τον πλούτο τους. Η οντολογική τους αγωνία είναι να αποφεύγουν να άρχονται. Όμως η αριστοτελική αρχή είναι αμείλικτη:

«όλοι οι άρχοντες να εκλέγονται από όλους του πολίτες· όλοι να γίνονται άρχοντες του καθενός και ο καθένας άρχοντας όλων» (ό.π.).

Εάν στοιχειωδώς  ίσχυαν αυτές οι αρχές στη σημερινή ελλαδική πολιτικο-κοινωνική φαυλότητα, δεν θα υπήρχαν οι ατέλειωτες κοιλάδες των δακρύων.

 Πρόγραμμα του Συνεδρίου

Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2016

ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΜΕΓΑΛΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΛΕΤΩΝ, ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (Πανεπιστημίου 30)

Πρόγραμμα

11.00-11.30: Προσφωνήσεις

Προσφώνηση και κήρυξη της έναρξης των εργασιών του συνεδρίου από τον Αναπληρωτή Πρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Διεθνών Σχέσεων, καθηγητή Κωνσταντίνο Μπουραζέλη.

Ανάγνωση του μηνύματος της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κυρίου Βαρθολομαίου.

Χαιρετισμοί από:

-           Τον Πρόεδρο του Επιστημονικού Συνεδρίου, ακαδημαϊκό, ομότιμο καθηγητή Ευάγγελο Μουτσόπουλο

-           την Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγήτρια Ελένη Καραμαλέγκου

-           τον Α’ Αντιπρόεδρο της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρίας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, καθηγητή Νικόλαο Χρόνη

-           τον Πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, αναπληρωτή καθηγητή Ευστράτιο Θεοδοσίου

Εναρκτήρια Συνεδρία

Προεδρείο: Ευάγγελος Μουτσόπουλος

11.00-11.30: Ευάγγελος Μουτσόπουλος,  Ο κοσμικός χώρος κατά τον Αριστοτέλη(κεντρική ομιλία)

11.30-12.15: Δημήτριος Νανόπουλος, Αναζητώντας την αρχή του Σύμπαντος (κεντρική ομιλία)

12.15-13.00: Σταμάτιος Κριμιζής, Ένα σύγχρονο έπος για την κατάκτηση του Σύμπαντος: από τον Ερμή στον Πλούτωνα σε 50 χρόνια (κεντρική ομιλία)

13.00-13.45: Χρήστος Ζερεφός, Αριστοτέλους Μετεωρολογικά: η συμβολή του Σταγειρίτη στην μετεωρολογική επιστήμη (κεντρική ομιλία)

Ακολουθεί συζήτηση των κκ Συνέδρων μετά των κυρίων εισηγητών

Λήξη της πρώτης ημέρας του Συνεδρίου

Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2016

Αμφιθέατρο AULA, Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ζωγράφου

1^η Συνεδρία:  Πολιτική και Φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη

Προεδρείο: Νικόλαος Χρόνης

09.30-09.50: Κωνσταντίνος Νιάρχος, Η πλατωνική χώρα και η αριστοτελική ύλη: η γένεσις και η φθορά των όντων (προσκεκλημένη ομιλία)

09.50-10.10: Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης, Είναι ο Αριστοτέλης για τον Μάρξ στήριγμα ή ανατροπή; (προσκεκλημένη ομιλία)

10.10-10.30: Ευτύχιος Μπιτσάκης, Οι έννοιες του χώρου και του χρόνου στο έργο του Αριστοτέλη (προσκεκλημένη ομιλία)

10.30-10.50: Λεωνίδας Μπαρτζελιώτης Η περί κινήσεως θεωρία του Αριστοτέλους (προσκεκλημένη ομιλία)

10.50-10.55: Συζήτηση         

2^η Συνεδρία: Ζητήματα Αισθητικής και Τέχνης: Από τον Αριστοτέλη στο σήμερα

Προεδρείο Δημοσθένης Δαββέτας, Αφροδίτη Τσιάρα

10.55-11.10: Εύη Σαραντέα, Η φυσιογνωμία του Αριστοτέλη στην αρχαία ελληνική τέχνη - Ασυμμετρίες στις εικονίσεις αρχαίων γλυπτών κεφαλών φιλοσόφων.

11.10-11.25: Δήμητρα Μπαρμπούνη, Αριστοτελική φιλοσοφία της αισθητικής και φιλοσοφίας της τέχνης

11.25-11.45: Δημοσθένης Δαββέτας,  Ο Ηράκλειτος και ο Yves Klein: ο Ουρανός και η σύγχρονη Τέχνη (προσκεκλημένη ομιλία)

11.45-12.05: Άννα Λάζου, Η αριστοτελική πρόσληψη ως αναλυτική μορφή και οι εφαρμογές της στην αισθητική (προσκεκλημένη ομιλία)

12.05-12.10:Συζήτηση

12.10-12.15: Διάλειμμα

3^η Συνεδρία: Κοινωνική Φιλοσοφία του Αριστοτέλη

Προεδρείο: Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης, Αναστασία Δημητρακοπούλου

12.15-12.35: Γεώργιος Κουμάκης:  Eλεύθεροι και δούλοι κατ’  Αριστοτέλη, (Πολ., Α 5, 1254 b 32-34) (προσκεκλημένη ομιλία)

12.35-12.55: Πέτρος Δούκας, Ρεπουμπλικανισμός και η Πολιτεία του Αριστοτέλη (προσκεκλημένη ομιλία)

12.55-13.10: Αθανάσιος Ζιάκας, Αριστοτέλης και Δουλεία

13.10-13.25: Μαρία Βέργου, Οι περί δικαίου θέσεις του Αριστοτέλους και οι σύγχρονες αντιλήψεις περί κοινωνικού προσανατολισμού των ιδιωτικών δικαιωμάτων

13.25-13.40: Χαράλαμπος Κράλλης, Ο Περικλής, η Δημοκρατία στην ‘Αθηναίων Πολιτεία’ του Αριστοτέλη

13.40-13.55: Ιωάννης Καρύδας, Η αριστοτελική προοπτική της πόλεως στη σύγχρονη πραγματικότητα

13.55-14.10: Δημήτριος Τζωρτζόπουλος, Αριστοτέλης–Νίτσε–Χάιντεγκερ: Πολιτεία, Δημοκρατία και ο σύγχρονος φιλοσοφικός μηδενισμός

14.10-14.25: Λεωνίδας Γεωργιάδης,  Η θεωρία της μεσότητος του Αριστοτέλους

14.25-14.40: Αφροδίτη Κωνσταντινοπούλου, Η δια των αρετών επιδίωξη της ευδαιμονίας παρ’ Αριστοτέλει

14.40-14.55: Αναστασία Δημητρακοπούλου, Το Πολιτικό Υπόβαθρο της Οικονομικής Διαδικασίας κατά τον Αριστοτέλη

14.55-15.00: Συζήτηση

15.00-15.05: Διάλειμμα

4^η Συνεδρία: Ζητήματα αριστοτελικής φιλοσοφίας

Προεδρείο: Γεώργιος Κουμάκης, Δημήτριος Τζωρτζόπουλος

15.05-15.20: Παναγιώτης Χρυσόπουλος, Η μηχανή ως κυρίαρχος : Ο Αριστοτέλης και το ζήτημα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου-μηχανής

15.20-15.35: Παναγιώτης Δαμάσκος, Ή γάρ του νού ένέργεια ζωή: η  αριστοτέλεια αντίληψη ότι η θεωρία είναι υψίστη μορφή ζωής.

15.35-15.50: Ανθούλα Κονιάκου,  Η αριστοτελική κάθαρση ως εργαλείο ψυχαναλυτικής διαδικασίας

15.50-16.05: Γεωργία Μυστριώτη Η επίδραση του Αριστοτέλη στη «Σύγχρονη Θεωρία Περί Ονείρων» του Ernest Hartmann

16.05-16.20: Βασίλειος Μακρυπούλιας, Η έννοια του μη Υποκειμένου από τον Ηράκλειτο έως τον Αριστοτέλη

16.20-16.35: Γεώργιος Τσουκαλάς, Η αριστοτελική προσέγγιση της περί του σύμπαντος θεωρίας και η σύγχρονη φυσική

16.35-16.40: Συζήτηση

16.40-16.50: Διάλειμμα

4^η Συνεδρία Ζητήματα αριστοτελικής φιλοσοφίας (μέρος β΄)

Προεδρείο: Άννα Λάζου, Ιωάννα Μάστορα

16.50-17.10: Φίλιππος Νικολόπουλος, Υποχρεώσεις της πολιτείας προς τους πολίτες και η κριτική της σύγχρονης «διαδικαστικής» (προσκεκλημένη ομιλία)

17.10-17.25: Ιωάννης Παρίσης, Ο Αριστοτέλης ως Διδάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου

17.25-17.40: Κωνσταντίνος Αναγνώστου, Ο Αριστοτελισμός  στο Βυζάντιο

17.40-17.55: Κωνσταντίνος Γωνιανάκης, Η σύγχρονη συζήτηση γύρω από το ερώτημα: Είναι ο Αριστοτέλης Ιστορικός της Φιλοσοφίας

17.55-18.10: Ιωάννα Μάστορα, Η παιδαγωγική φιλοσοφία του Αριστοτέλους

18.10-18.25: Άννα Νικολαϊδη Απόψεις περί της Αριστοτελικής ηθικής

18.25-18.40: Μαριάννα Ιατροπούλου-Θεοχαρίδου: Ο Αριστοτέλης στην περσική επική ποίηση

18.40-18.45: Συζήτηση

ΛΗΞΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ 2^ΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2016

Αμφιθέατρο AULA, Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ζωγράφου

6^η Συνεδρία: Κοσμολογικές θεωρίες στην αρχαιότητα

Προεδρείο: Ξενοφών Μουσάς,  Παναγιώτης Παπασπύρου

09.30-09.50: Κωνσταντίνα Γογγάκη, Η έννοια της κοσμικής δικαιοσύνης στον Αναξίμανδρο. Ο κοσμικός αγώνας (προσκεκλημένη ομιλία)

09.50-10.10: Wiesław M. Macek, Aristotelian Universe and Modern Science (invited talk)

10.10-10.30: Magda El-Nowieemy Silenus on the Universe: Philosophy and Cosmogony in Virgil's Eclogue 6.  (invited talk)

10.30-10.45: Βύρων Ζάττας, Τα βαρυτικά κύματα και ο Πλάτων

10.45-11.00: Αφροδίτη Τσιάρα, Γρηγόρης Δρακόπουλος, Το ύδωρ και το πύρ στην αρχαία ελληνική μυθολογία και κοσμολογία

11.00-11.15: Σωτήριος Γλυκοφρύδης, Παρμενίδης και Σύγχρονη Κοσμολογία

11.15-11.30: Ησαΐας Τσιτόγλου,  Ο εναρμόνιος νους στην  φιλοσοφία του Αναξαγόρα

11.30-11.45: Αγγελική Κομποχόλη, Ὅτι μέν οὖν οὔτε γέγονεν ὁ πᾶς οὐρανός οὔτ̉ ἐνδέχεται φθαρῆναι, καθάπερ τινές φασίν αὐτόν, ἀλλ̉ ἔστιν εἷς καί ἀΐδιος, ἀρχήν μέν και τελευτήν οὐκ ἔχων τοῦ παντός αἰῶνος, ἔχων δέ καί περιέχων ἐν αὐτῷ τόν ἄπειρον χρόνον…” (Ἀριστ., Περί Οὐρανοῦ, 283b). Σχόλιο στον ορισμό του Αριστοτέλη για τον ουρανό. Διερεύνηση της έννοιας του θείου. Κριτική αποτίμηση

11.45-11.50: Συζήτηση

11.50-12.00: Διάλειμμα

7^η Συνεδρία:  Αρχαία ελληνική Φιλοσοφία και Κοσμολογία

Προεδρείο: Χαράλαμπος Σπυρίδης, Γεώργιος Τσουκαλάς

12.00-12.20: Χαράλαμπος Σπυρίδης,  Γλαύκου τέχνη ἐν τῇ Λογοτεχνίᾳ, τῇ Μεταλλουργίᾳ καὶ ἐν τῇ Μουσικῇ  (προσκεκλημένη ομιλία)

12.20-12.40: Μαρία Παναθανασίου, Ὁ Ὀρφικὸς Πάπυρος τοῦ Δερβενίου (σελ. XXIV, XXV) (προσκεκλημένη ομιλία)

12.40-12.55: Κωνσταντίνος Καλαχάνης Από τις εκπυρώσεις του Ηρακλείτου, στις σύγχρονες θεωρίες για την μοίρα του Σύμπαντος

12.55-13.10: Παναγιώτης Μητροπέτρος, Έλενα Μητροπέτρου,  Η κοσμολογία του Παρμενίδη

13.10-13.25: Παναγιώτης Παπασπύρου, Αντίπαλες αστρονομικές θεωρίες την εποχή του Κέπλερ

13.25-13.40: Ευαγγελία  Μαραγγιανού Η έννοια της εικόνας στους πλατωνικούς διαλόγους (προσκεκλημένη ομιλία)

13.40-13.45: Συζήτηση

13.45-13.55: Διάλειμμα

8^η Συνεδρία:  Θέματα Φυσικών Επιστημών και Φιλοσοφίας

Προεδρείο, Ευστράτιος Θεοδοσίου, Κωνσταντίνος Καλαχάνης

13.55-14.15: Π. Πρέκα-Παπαδήμα, Σ. Παπαμαρινόπουλος, Κ. Γαζέας, Π. Νάστος  Κ. Κυριακόπουλος Περιγραφή διαττόντων αστέρων και πτώσης μετεωριτών στην Ιλιάδα (προσκεκλημένη ομιλία)

14.15-14.35: Ηλίας Μαριολάκος, Φυσικογεωλογική διάσταση του Αρχαιο-Ελληνικού Πολιτισμού: Προϊστορικού και Ιστορικού (προσκεκλημένη ομιλία)

14.35-14.50: Χαράλαμπος Τσέκερης, Η φιλοσοφία ενός χαοτικού και πολύπλοκου κόσμου: Η σχεσιοκρατική στροφή στη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη

14.50-15.05: Πέτρος Παναγιωτόπουλος, Η δημιουργία του κόσμου για την Κοσμολογία και τη Θεολογία

15.05-15.25: Παναγιώτης Νιάρχος, Εξωγήϊνη ζωή: Μύθος ή πραγματικότητα; (προσκεκλημένη ομιλία)

15.25-15.30: Συζήτηση

15.35-15.45: Διάλειμμα

9^η Συνεδρία: Ιστορία και Φιλοσοφία των Φυσικών Επιστημών

Προεδρείο:  : Παναγιώτης Νιάρχος, Ιωάννης Κωστίκας

15.45-16.05: Ευστράτιος Θεοδοσίου, Οι διαφορετικές έννοιες του όρου ουρανός και η σημασία του αιθέρα στα έργα του Αριστοτέλη, άλλων φιλοσόφων και στην Φυσική/Κοσμολογία (προσκεκλημένη ομιλία)

16.05-16.25: Ξενοφών Μουσάς, Ο Αριστοτέλης, μελέτες κομητών και μετεωριτών και η γέννηση της φυσικής φιλοσοφίας (προσκεκλημένη ομιλία)

16.25-16.45: Παναγιώτης Θεοδοσίου, Η θεωρία της πανσπερμίας –σύγχρονες προεκτάσεις μέσω της επιστήμης των μετεωριτών

16.55-17.10: Κωνσταντίνος Μαρίτσας, Astronomy as Object of Philosophy

17.10-17.25: Αλεξάνδρα Ντότσικα, Οι φυσικές και οι βιολογικές επιστήμες κατά τον Αριστοτέλη, Η πρόσληψη του Αριστοτέλη στο Βυζάντιο

17.25-18.00: Καταληκτήρια Ομιλία: Νικόλαος Σπύρου, Tο μετέωρο βήμα της σύγχρονης φυσικής Κοσμολογίας (προσκεκλημένη ομιλία)

18.00-18.10: Συζήτηση

18.10: Επισκόπηση των εισηγήσεων του Επιστημονικού Συνεδρίου από τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Νιάρχο

ΛΗΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Με τις λεωφορειακές γραμμές 250, 608, 221 οι οποίες διέρχονται από τον σταθμό Μετρό «Ευαγγελισμός».